Quyết tâm chính trị tạo xung lực nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Gần đây, tại Diễn đàn xúc tiến đầu tư ở London và Milan hồi tháng 9/2025, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng, cùng Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) Vũ Thị Chân Phương, đã trực tiếp làm việc với Sở Giao dịch Chứng khoán London (London Stock Exchange Group - LSEG) và FTSE Russell. Đây được xem là động thái cho thấy mức độ quyết tâm chính trị rất cao.

Điều đáng chú ý, Diễn đàn thu hút gần 200 định chế tài chính gồm: Các nhà đầu tư quốc tế tham dự, đại diện cho các công ty quản lý tài sản có tổng tài sản ước tính khoảng 16.000 tỷ USD. Các nhà đầu tư nước ngoài không chỉ tham gia hội nghị, mà còn tiến hành gần 100 cuộc tiếp xúc trực tiếp với doanh nghiệp Việt Nam. Đây là minh chứng cho sức hút của thị trường, đồng thời là kết quả từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng của cơ quan quản lý trong việc cải thiện hành lang pháp lý, minh bạch hóa và tạo thuận lợi cho dòng vốn quốc tế.

Như Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải chia sẻ trong Diễn đàn VWAS 2025, chưa từng có quốc gia nào mà lãnh đạo cấp cao của Chính phủ, Bộ Tài chính và cơ quan quản lý trực tiếp sang làm việc để thúc đẩy quá trình nâng hạng một cách mạnh mẽ đến vậy.

Theo ông Bùi Hoàng Hải, cam kết “hứa gì làm nấy” trong hơn một năm qua đã giúp Việt Nam ghi điểm với FTSE Russell. Những cải cách về cơ chế thanh toán, tỷ lệ sở hữu nước ngoài (room ngoại), công bố thông tin bằng tiếng Anh hay triển khai hệ thống giao dịch KRX đều được thực hiện theo đúng lộ trình. Dù còn những điểm cần tiếp tục hoàn thiện, song chính việc kiên trì thực hiện, đi kèm sự cam kết chính trị ở mức cao nhất, đã khiến tổ chức xếp hạng đánh giá tích cực và tin tưởng vào lộ trình cải cách.

“Trong hơn một năm qua, các tổ chức quốc tế đã ghi nhận nỗ lực nhất quán của Chính phủ, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Những cam kết được đưa ra đều được thực hiện đầy đủ và đúng thời hạn. Với những vấn đề chưa hoàn tất, cơ quan quản lý cũng đã xây dựng lộ trình cụ thể, thể hiện quyết tâm chính trị cao nhất trong việc triển khai. Chính sự minh bạch và kiên định này đã khiến LSEG và FTSE Russell bày tỏ sự tin tưởng mạnh mẽ vào tiến trình cải cách thị trường tài chính của Việt Nam”, Phó Chủ tịch UBCKNN cho biết.

Nâng hạng không chỉ là “tấm vé thông hành”

Việc tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt tại diễn đàn ở London và Milan, đã cho thấy Việt Nam đang hướng đến mục tiêu quan trọng: Không chỉ đạt được nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi sơ cấp, mà quan trọng hơn là tạo sức hút thực chất đối với dòng vốn đầu tư.

Tuy nhiên, để đạt được và duy trì nâng hạng, cần nhìn nhận rõ rằng đây không chỉ là “tấm vé thông hành” mở cửa dòng vốn ngoại, mà còn là một quá trình liên tục, đòi hỏi cải cách sâu rộng và bền vững.

Một mặt, sự vào cuộc của Chính phủ và Bộ Tài chính, UBCKNN đã tạo tín hiệu tích cực, song mặt khác, những yêu cầu khắt khe về minh bạch, công bố thông tin, chuẩn mực quản trị doanh nghiệp, bảo vệ nhà đầu tư và cơ chế giải quyết tranh chấp vẫn là những “bài kiểm tra” thực chất.

Một rủi ro khác là sự kỳ vọng quá mức của thị trường trong ngắn hạn. Chỉ số VN-Index đã phản ánh phần nào kỳ vọng nâng hạng, nhưng điều quan trọng hơn là khả năng duy trì dòng vốn ngoại sau khi có quyết định. Kinh nghiệm từ nhiều thị trường mới nổi cho thấy, dòng tiền chỉ thực sự gắn bó nếu quốc gia đó bảo đảm cải cách liên tục, môi trường minh bạch, thanh khoản bền vững và tính dự báo ổn định về chính sách.

Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải cũng nhấn mạnh rằng, nâng hạng thị trường không phải là mục tiêu cuối cùng. Mục tiêu cao nhất của Việt Nam là nâng cao hiệu quả của thị trường chứng khoán trong việc huy động và phân bổ vốn cho nền kinh tế. Ngay tại Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán được phê duyệt tại Quyết định 2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, mục tiêu nâng hạng đã được đề cập, nhưng đó chỉ là một trong nhiều nhiệm vụ cần thực hiện. Những cải cách gần đây, dù được nhìn nhận như bước chuẩn bị cho nâng hạng, thực chất nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho dòng vốn quốc tế tiếp cận thị trường Việt Nam.

“Nâng hạng nên được coi là một cột mốc trong cả hành trình dài phát triển thị trường, chứ không phải đích đến. Điều cốt lõi là xây dựng một thị trường vận hành ngày càng hiệu quả, minh bạch và bền vững, từ đó đóng góp tích cực hơn cho quá trình phát triển kinh tế đất nước”, ông Bùi Hoàng Hải nói.