Mùa mưa và ô nhiễm không khí: Hai tác nhân gây hại cho sức khỏe hô hấp

Theo Tiến sĩ Sudhir Kr. Gupta, Bác sĩ tư vấn cao cấp (Bác sĩ chuyên khoa ngực và nội soi phế quản), Bệnh viện Kailash, Noida (Ấn Độ), khi mùa mưa đến, không chỉ có mưa gió mà cả virus và ô nhiễm không khí cũng bùng phát dữ dội, gây áp lực nặng nề lên hệ hô hấp của nhiều người. Nhiều trường hợp bị cúm, viêm đường hô hấp, hen suyễn hay khó thở xuất hiện sau mùa mưa, đặc biệt đối với những người có sẵn bệnh lý nền phổi.

Vì sao trong mùa mưa, phổi dễ bị ảnh hưởng?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, không khí mùa mưa chứa nhiều hơi ẩm, tạo cảm giác mát mẻ nhưng cũng khiến môi trường ẩm ướt, thuận lợi cho vi khuẩn, nấm mốc và chất gây dị ứng phát triển. Tiếp xúc lâu dài với độ ẩm cao có thể làm suy yếu chức năng phổi, đặc biệt ở người có bệnh hô hấp nền.

Một số nguyên nhân cụ thể bao gồm:

Độ ẩm cao tạo điều kiện cho bào tử nấm mốc, mạt bụi và vi khuẩn phát triển, gây kích ứng đường hô hấp và làm nặng thêm hen suyễn, viêm mũi dị ứng.

Nấm mốc phát triển trong nhà do môi trường ẩm ướt và thông thoáng kém, gây ho và thở khò khè, đặc biệt ảnh hưởng trẻ em và người cao tuổi.

Thay đổi nhiệt độ đột ngột khi di chuyển từ phòng máy lạnh ra ngoài trời ẩm ướt gây sốc nhiệt cho hệ hô hấp, dễ gây viêm phế quản và bùng phát hen suyễn.

Ô nhiễm không khí là nguyên nhân chính gây tổn thương phổi âm thầm và nghiêm trọng

Bên cạnh độ ẩm, ô nhiễm không khí trong mùa mưa cũng là nguyên nhân khiến các bệnh về hô hấp gia tăng. Đặc biệt sau mùa mưa, khi không khí vẫn còn ẩm ướt, các chất gây ô nhiễm như khói bụi, khí thải từ phương tiện giao thông, bụi mịn (PM2.5) tồn tại lâu hơn trong không khí và dễ dàng xâm nhập vào phổi.

Theo bác sĩ chuyên khoa phổi Sudhir Kr. Gupta, số ca hen suyễn, viêm phế quản mạn tính và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp tăng mạnh khi ô nhiễm không khí kết hợp với thời tiết ẩm ướt. Những người từng mắc Covid-19 hoặc có tiền sử bệnh phổi càng dễ bị tổn thương nghiêm trọng.

Những bệnh hô hấp thường gặp trong mùa mưa và ô nhiễm không khí

Hen suyễn: Thời tiết ẩm ướt và ô nhiễm làm tăng nguy cơ bùng phát các cơn hen, gây khó thở, ho và thở khò khè.

Viêm phế quản: Độ ẩm cao kích thích đường hô hấp, gây viêm và làm các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.

Viêm mũi dị ứng: Tiếp xúc với bụi, nấm mốc và các chất gây dị ứng khác dẫn đến hắt hơi, sổ mũi, ho.

Nhiễm trùng đường hô hấp: Virus và vi khuẩn phát triển mạnh vào mùa mưa, khiến nguy cơ viêm phổi, viêm xoang tăng cao.

Cách phòng tránh và bảo vệ phổi trong mùa mưa và ô nhiễm

Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt nơi đông người hoặc ô nhiễm cao.

Sử dụng máy lọc không khí trong nhà để giảm bụi và các chất ô nhiễm.

Đóng cửa sổ vào những ngày không khí ô nhiễm hoặc mưa to.

Hạn chế tiếp xúc gần với người có triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp.

Vệ sinh tay sạch sẽ và giữ môi trường sống thoáng đãng, tránh ẩm mốc.

Tiêm vắc-xin cúm định kỳ để phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng do virus.

Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, uống đủ nước và tập thể dục đều đặn để tăng cường hệ miễn dịch.