Không thể chậm trễ trong chuyển đổi xe xanh

Tạo ra nhiều cơ hội mới

Theo Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, báo cáo của Hà Nội về ô nhiễm không khí cho thấy, ô nhiễm từ các phương tiện giao thông chiếm trên 60%. Tuy nhiên, theo nhận định của bộ thì nguồn ô nhiễm từ giao thông là khoảng 35%, trong đó khí thải phương tiện giao thông chiếm khoảng 12% và bụi hoạt động giao thông là 23%. Đây là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất. Vì vậy, việc chuyển đổi xanh bắt đầu từ phương tiện giao thông là đúng hướng.

Ông Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam - cho rằng, ô nhiễm khó gỡ nếu không chuyển đổi phương tiện. Theo ông Tùng, việc chuyển đổi xe xăng sang xe điện tại Hà Nội gặp nhiều khó khăn song bên cạnh đó cũng có rất nhiều cơ hội. Hà Nội có đủ điều kiện và giải pháp để hiện thực hóa việc chuyển đổi và đi đầu trong công tác chuyển đổi, nhất là khi có lợi thế về Luật Thủ đô. Bởi vậy, Hà Nội phải dẫn đầu, đi trước để làm hình mẫu cho các địa phương khác.

"Để hiện thực hóa chủ trương, việc tuyên truyền là cực kỳ quan trọng để người dân hiểu được vấn đề. Nhiều chính sách người dân chưa nắm được và hiểu sao cho đủ, cho đúng" - chuyên gia này nhận định.

Đồng quan điểm này, PGS.TS Nguyễn Cao Ý (Trường Đại học Giao thông vận tải) cũng cho hay, việc chuyển đổi phương tiện giao thông xanh là bước đi táo bạo và cần thiết. PGS Nguyễn Cao Ý nhấn mạnh ô nhiễm không khí tại Hà Nội đã ở mức báo động đỏ.

Theo IQAir, nhiều thời điểm Hà Nội vào tốp thành phố ô nhiễm nhất thế giới (PM2,5). Trong đó, giao thông chiếm tới gần 70% lượng phát thải gây ô nhiễm không khí nội đô.

Khu vực trong vành đai 1 là trung tâm lịch sử - chính trị - kinh tế - dân cư, mật độ phương tiện giao thông rất cao. Nếu không có biện pháp mạnh, ùn tắc và ô nhiễm sẽ khó kiểm soát trong vài năm tới.

Tính phương án để chuyển đổi hiệu quả

Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực môi trường đều khẳng định, việc chuyển đổi xanh là việc sớm muộn cũng phải làm, nhưng triển khai sớm sẽ có thể đạt hiệu quả tốt hơn, vừa làm vừa rút kinh nghiệm.

Theo PGS.TS Hoàng Anh Lê - Trưởng Bộ môn Quản lý Môi trường, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, để thực hiện chuyển đổi hiệu quả, không chỉ cần các chính sách hành chính mà còn phải tính đến những yếu tố kỹ thuật và xã hội, đặc biệt là sự an toàn và thuận tiện trong sử dụng của người dân.

PGS.TS Hoàng Anh Lê đề xuất nên thúc đẩy mô hình đổi pin, trong đó các hãng sản xuất có thể điều chỉnh thiết kế pin sao cho việc thay pin diễn ra nhanh chóng và thuận tiện, tương tự như việc đổ xăng hiện nay.

Cùng với đó, cần tận dụng hệ thống cây xăng hiện hữu - phối hợp với các chủ sở hữu trạm xăng để chuyển đổi công năng thành điểm sạc hoặc đổi pin cho xe điện, góp phần giảm thiểu đầu tư hạ tầng mới và quản lý an toàn tốt hơn. Cuối cùng, cần phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.

"Nếu người dân hiểu rõ mục tiêu, kế hoạch và cảm nhận được chính sách là vì họ, thì họ sẽ tự nguyện thay đổi và ủng hộ. Khi đó, vai trò của chính quyền sẽ không còn là quản lý thô cứng nữa mà chuyển sang hỗ trợ, hướng dẫn, tạo điều kiện để cộng đồng tự quản lý vấn đề môi trường" - PGS.TS Hoàng Anh Lê khẳng định.