Việt Nam "mở cổng" cho tiền mã hóa: Thị trường tỷ đô bước vào kỷ nguyên chính thức

Việc ban hành Nghị quyết 05 cho thấy sự tiếp nhận của Chính phủ đối với tài sản mã hóa sau thời gian dài cân nhắc, trong bối cảnh loại tài sản này đang dần trở nên quen thuộc với người dân.

Với Nghị quyết 05, mục tiêu của Chính phủ là chuyển hoạt động tiền mã hóa tại Việt Nam từ thị trường phi chính thức quy mô lớn, phụ thuộc vào các kênh nước ngoài, sang thị trường chính thức có thể quản lý về vấn đề thuế và tích hợp vào hệ thống tài chính nội địa. Vào tháng 7/2025, Quốc hội đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, chính thức công nhận tài sản số và yêu cầu các nền tảng tiền mã hóa phải có giấy phép hoạt động trong nước, đồng thời cung cấp cổng giao dịch trực tiếp bằng tiền đồng từ ngày 1/1/2026. Cũng trong tháng 7/2025, NDAChain – nền tảng Blockchain quốc gia của Việt Nam chính thức ra mắt, cho phép thực hiện các giao dịch tài chính an toàn và mua sắm trực tuyến bảo mật.

Tất cả những bước đi trên phản ánh một sự dịch chuyển hướng tới việc công nhận tài sản số như một phần hợp pháp của hệ thống tài chính.

Trong bài phân tích mang tên "Định hình thị trường tài sản số tại Việt Nam", do 2 chuyên gia của VinaCapital là ông Michael Kokalari, CFA, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường và bà Thái Thị Việt Trinh, Chuyên gia phân tích kinh tế vĩ mô, thực hiện cho rằng, việc triển khai NDAChain là một trong nhiều bước đi sẽ giúp thúc đẩy quá trình mã hóa (tokenization) tại Việt Nam, tức là các tài sản tài chính quen thuộc (trái phiếu, chứng chỉ quỹ, hóa đơn thương mại, tín chỉ carbon) sẽ được phát hành và giao dịch dưới dạng tài sản số trên các hạ tầng được quản lý và liên kết với ngân hàng.

Với vai trò là nền tảng hạ tầng số quan trọng của quốc gia, NDAChain cung cấp hệ thống định danh và lưu trữ dữ liệu dùng chung, cho phép các nền tảng được cấp phép thực hiện giao dịch bằng tiền VND cũng như tự động hóa quy trình phát hành, chi trả và chuyển nhượng quyền sở hữu.

Song song đó, các doanh nghiệp có thể kết nối với NDAChain để triển khai thanh toán thương mại, ký quỹ và thanh toán hóa đơn; khi được phép, các stablecoin được quản lý sẽ cho phép chuyển tiền 24/7 với chi phí thấp, kết nối giữa thanh toán hằng ngày và tài sản số hóa.

Trong bài phân tích, các chuyên gia của VinaCapital đưa ra 3 yếu tố then chốt hỗ trợ triển vọng của tài sản số tại Việt Nam: một thị trường tiềm năng với sự tham gia tích cực của nhà đầu tư cá nhân, một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất châu Á và một Chính phủ quyết tâm định hình hoạt động tiền mã hóa vào khuôn khổ, tất cả tạo ra cơ hội:

Giấy phép sàn giao dịch & môi giới – Các đơn vị được cấp phép sớm có thể thu hút khối lượng giao dịch, phí và dữ liệu thị trường có giá trị từ các nền tảng nước ngoài về các kênh trong nước được quản lý.

Quỹ đặt trụ sở tại Việt Nam – Các quy định mới mở đường cho quỹ Bitcoin và quỹ tài sản số đa dạng đáp ứng nhu cầu từ các tổ chức bảo hiểm, quỹ hưu trí và các định chế trong nước khác.

Hạ tầng và token hóa – Tận dụng NDAChain do Nhà nước bảo trợ và sàn thí điểm sắp triển khai sẽ cho phép token hóa các hóa đơn thương mại, tín chỉ carbon và các tài sản thực khác.

Ngân hàng và công cụ thanh toán điện tử – Các sàn giao dịch được cấp phép sẽ kết nối với ngân hàng trong nước và các công cụ thanh toán điện tử do Ngân hàng Nhà nước phê duyệt để nạp/rút tiền VND, mang lại cho các đơn vị tiên phong quyền tiếp cận phí thanh toán và dữ liệu người dùng. Điều này có thể phát triển thành mô hình “ngân hàng tài sản số”, nơi ngân hàng cung cấp dịch vụ lưu ký, thanh toán và cho vay đối với tài sản số.

Liên quan đến điểm vừa nêu trên, các chuyên gia của VinaCapital cho rằng, việc tăng giá gần đây cổ phiếu các ngân hàng được cho là hưởng lợi lớn nhất từ chính sách tài sản số mới cho thấy thị trường phản ứng rất nhanh. Ví dụ, cổ phiếu MBB và TCB, 2 ngân hàng chính thức được chọn hợp tác với các sàn tài sản số thí điểm, đã tăng lần lượt 63% và 56% từ đầu năm đến nay, một phần nhờ sự kỳ vọng vào triển vọng thị trường tài sản số của Việt Nam.

Cũng theo các chuyên gia của VinaCapital, Việt Nam đang đặt nền móng cho một nền kinh tế số vượt ra ngoài phạm vi giao dịch tiền mã hóa, hướng tới việc tích hợp tài sản số vào thị trường và dịch vụ của quốc gia. Với số lượng nhà đầu tư cá nhân đông đảo và nhiều định chế chuẩn bị tham gia, các chương trình thí điểm và cơ chế cấp phép có thể trở thành nền tảng cho một thị trường minh bạch, thanh khoản cao và đáng tin cậy hơn. Bước chuyển này nhiều khả năng sẽ kéo dòng vốn quay trở lại, tạo nguồn thu cho ngân hàng và công ty chứng khoán, đồng thời mở ra cơ hội cho các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên biệt về lưu ký, tuân thủ và phân tích.

Vượt ra ngoài lĩnh vực tài chính, nền kinh tế đất nước cũng sẽ hưởng lợi từ token hóa và ứng dụng Blockchain. Các ngành như quản lý chuỗi cung ứng, năng lượng tái tạo, và bất động sản có thể tiếp cận mô hình huy động vốn mới thông qua tài sản được token hóa, trong khi tín chỉ carbon, hóa đơn thương mại và các công cụ khác sẽ có tính thanh khoản cao hơn. Nếu triển khai hiệu quả, nỗ lực quản lý tài sản số của Việt Nam không chỉ giúp kiểm soát hoạt động hiện hữu mà còn tích hợp tài sản mã hóa vào hệ thống tài chính trong nước.