Ngành thủy sản ứng phó rủi ro thuế bằng chiến lược đa dạng hóa thị trường

Lý giải về việc dự báo kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2025 sụt giảm mạnh, ông Trương Đình Hòe, cố vấn Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, kim ngạch xuất khẩu có thể còn giảm nhiều hơn nữa, bởi giá mà doanh nghiệp bán từ đầu năm 2025 tới nay, khi có thuế đối ứng của Mỹ, là phải cộng thêm 10% nữa, chứ không giống như giá của năm 2024.

“Mức giảm có thể còn giảm sâu hơn nữa, dù vậy chúng ta vẫn đạt được con số kim ngạch xuất khẩu từ tháng 1 - 7 hết sức khả quan. Hy vọng vì là ngành thực phẩm, nên người tiêu dùng Mỹ sẵn sàng chi trả cho thủy sản Việt Nam để tiêu thụ trong thời gian sắp tới, đặc biệt là vụ mùa tiêu thụ sẽ rơi vào cuối năm. Do vậy, tôi nghĩ rằng một trong những yếu tố giúp chúng ta tự tin sẽ đạt 9,2 tỷ USD, thậm chí có thể cao hơn. Mặt khác, các doanh nghiệp thủy sản đã có một sự chủ động tương đối mạnh mẽ trong 7 tháng đầu năm, cụ thể là qua kết quả xuất khẩu cho thấy khả năng có thể tìm các thị trường khác để bù vào thâm hụt của thị trường Mỹ không phải là quá khó”, ông Hòe nói.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng đã định hướng mục tiêu chế biến sản phẩm giá trị gia tăng từ lâu và đối với thuế chống bán phá giá lên con tôm thì Mỹ không đánh vào sản phẩm giá trị gia tăng chế biến từ tôm.

Trong suốt thời gian qua, nhà nhập khẩu vẫn tin tưởng, sẵn sàng mua hàng của Việt Nam. Đây là một số dấu hiệu cho thấy khả năng dự báo về tình hình xuất khẩu thủy sản của năm nay.

Đa dạng hóa thị trường để giảm thiểu rủi ro

Bà Tô Tường Lan, Phó Tổng thư ký VASEP cho biết, Mỹ là một thị trường rất giàu có và đóng góp thị phần rất lớn cho thủy sản Việt Nam, tuy nhiên ở thị trường này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro và nguy cơ cho các doanh nghiệp. Đó là thuế đối ứng và thuế chống bán phá giá của hai ngành tôm và cá tra, trong đó ngành tôm chịu nhiều tổn thất rất nặng nề hơn cá tra. Năm nay, cá tra có nhiều thuận lợi hơn so với tôm và đã có 7 công ty xuất khẩu cá tra vào thị trường Mỹ với thuế suất 0%.

Song, ngày 31/7, khi họp với VASEP, các luật sư nhận định ở kỳ xem xét hành chính lần thứ 21 (POR21) và POR22, có khả năng các bị đơn bắt buộc vẫn được thuế suất tốt ở mức 0%. Nhưng từ sau các kỳ POR này, do có nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra vào thị trường Hoa Kỳ, cho nên phải hết sức thận trọng khi có mức giá xuất khẩu thấp và khả năng cao Mỹ cho rằng doanh nghiệp Việt Nam đang phá giá ở thị trường này.

Hơn nữa, chính quyền Trump rất chú trọng về thuế, nên các luật sư cho rằng nguyên đơn cá da trơn của Mỹ cũng sẽ lợi dụng cơ hội này để đặt thêm thuế suất khác, do các kỳ POR vừa rồi Việt Nam đã đạt thuế suất 0% làm cho họ rất không hài lòng và thuế chống trợ cấp là một trong những nội dung mà luật sư muốn cảnh báo đến doanh nghiệp Việt Nam.

Theo bà Tường Lan, mặc dù Mỹ là thị trường lớn nhưng cần phải đa dạng hóa thị trường để chia sẻ thị phần cũng như giảm thiểu rủi ro. Để làm được việc này, VASEP đã chủ động mở ra thị trường ở Nam Mỹ như Brazil - nước này đã ký kết với Chính phủ Việt Nam sẽ mở cửa cho hai mặt hàng tôm và cá tra. Bên cạnh đó, Colombia và Peru cũng là thị trường rất tiềm năng và sắp tới đoàn của Peru sẽ đến Việt Nam để tìm kiếm cơ hội giao thương.

“Ngoài ra, ở khu vực châu Á như Thái Lan, Singapore và Philippines cũng là những thị trường mà chúng tôi muốn đa dạng hóa để chuyển đổi thị phần từ Mỹ sang các thị trường này. Một khu vực khác là Trung Đông cũng là thị trường mục tiêu để VASEP phấn đấu nâng thị phần ở đây trong thời gian tới”, bà Tường Lan nhấn mạnh.