Thanh toán kéo dài khiến HTX khó vào được siêu thị

HTX 3T Nông sản Cao Phong - 3T Farm (Hòa Bình) đã gặt hái được những thành công nhất định trong sản xuất cây ăn quả có múi theo quy trình bền vững, đầu tư bao bì, có chứng nhận OCOP… Tuy nhiên, theo Giám đốc Vũ Thị Lệ Thủy, đến nay, nông sản của HTX cũng chưa có trên kệ hàng của siêu thị.

Cung ứng cho nhiều đơn vị nhưng... trừ siêu thị

Giám đốc 3T Farm cho biết, khi làm việc với hệ thống siêu thị, các thành viên nhận thấy những quy định mà siêu thị đưa ra không mang lại giá trị kinh tế cao, không bảo đảm lợi ích được cho chính những người trồng khi phát triển theo chuỗi giá trị.

Đặc biệt, vẫn có tình trạng siêu thị không làm việc trực tiếp với HTX mà thông qua các đơn vị phân phối nên khó kiểm soát được chất lượng nông sản khi đến tay người tiêu dùng, làm giảm uy tín của HTX.

Anh Lê Minh Trung, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Minh Trung (Tây Ninh) cho biết với khả năng cung cấp ra thị trường 15 tấn mãng cầu/ngày, HTX có thể bảo đảm nguồn cung vào hệ thống siêu thị một cách liên tục. Đặc biệt là quả mãng cầu có thể cho thu hoạch quanh năm là một lợi thế khi liên kết với siêu thị.

Vậy nhưng hiện nay, các kênh phân phối chính của HTX vẫn là các chợ đầu mối, tiểu thương, cửa hàng trái cây cao cấp như Sói Biển, một số hệ thống cửa hàng nông đặc sản ở Hà Nam, Hải Phòng, chợ đầu mối ở Long Biên…, trừ kênh siêu thị.

Lý do là khi đưa nông sản vào hệ thống siêu thị, HTX bị "chôn vốn" quá nhiều. Trong hợp đồng thương mại mà siêu thị đặt ra, HTX sẽ bị siêu thị giữ vốn từ 30-45 ngày. Trong khi là một đơn vị sản xuất kinh doanh, HTX cần tiền để duy trì và phát triển sản xuất nên HTX không chấp nhận điều khoản đó.

Chính vì vậy nên dù cả Vinmart, Co.opmart, Bách Hóa Xanh… đều đã đến vùng sản xuất của HTX tham quan và đặt điều kiện thu mua nhưng HTX không thể làm việc được với các siêu thị. Tính ra, giá phân phối hàng hóa đưa vào siêu thị cao hơn giá thị trường.

“Các cửa hàng trái cây cao cấp thì công nợ tối đa là 3 ngày. Nói chung nếu thời gian thanh toán tối đa dưới 7 ngày thì HTX có thể làm việc được, còn trên 7 ngày thì rất khó”, anh Lê Minh Trung chia sẻ.

HTX lo bị "chôn vốn"

Thực chất khi HTX và siêu thị làm việc trực tiếp với nhau thông qua hợp đồng thì đây là hình thức kinh doanh B2B đang phát triển trên thị trường. Khi HTX và siêu thị làm việc trực tiếp với nhau sẽ giúp tiết kiệm chi phí, thời gian so với việc tiêu thụ qua các nhà trung gian.

Bà Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc Siêu thị Co.opmart khu vực Hà Nội, cho biết siêu thị luôn chú trọng làm sao có sản phẩm đảm bảo chất lượng đến tay người tiêu dùng, nên vấn đề đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thông qua các thủ tục, hồ sơ pháp lý là rất quan trọng.

Hiện nay, nhiều HTX đã làm tốt khâu thủ tục giấy tờ (giấy phép đăng ký, chứng nhận liên quan, mẫu sản phẩm, công bố sản phẩm…) và có sản phẩm bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm. Nhưng riêng về một số điều khoản trong hợp đồng ký kết, phía siêu thị đưa ra một số yêu cầu mà dù đàm phán và bàn bạc, hai bên cũng khó tìm ra phương án cụ thể về cách thức giao hàng, thời gian thanh toán…

Theo các HTX, về phương thức giao hàng, HTX có thể có nhiều phương án lựa chọn hoặc có thể từng bước tìm cách hóa giải như lựa chọn giao hàng tại kho hay giao hàng tại siêu thị hoặc lựa chọn chuyển phát nhanh, thống nhất được lượng đơn hàng trong một lần đặt… Riêng đối với cách thanh toán từ 1 tháng đến hơn 1 tháng dù đã được không ít HTX kiến nghị nhưng chưa có phương án thỏa đáng, phù hợp từ phía siêu thị.

Đại diện của một số HTX cho biết, đưa hàng vào siêu thị cũng là cách giúp HTX làm ăn kinh doanh một cách chuyên nghiệp hơn, giúp HTX phát triển thương hiệu, tăng độ tin tưởng của khách hàng vì hàng vào được siêu thị đồng nghĩa với việc được kiểm định gắt gao. Nhưng nếu phía siêu thị xem xét giải quyết vấn đề thanh toán một cách hợp lý, rút ngắn thời gian thanh toán thì sẽ bảo đảm được lợi ích kinh tế cho HTX.

“Hy vọng các siêu thị sẽ nghiên cứu thêm về thời gian thanh toán công nợ cho ngành hàng nông sản vì HTX đã khó về nguồn vốn, trong khi bản chất của HTX là hỗ trợ thành viên trong đầu vào và đầu ra. Việc kéo dài thời gian thanh toán khiến HTX không đảm bảo được vốn để bao tiêu sản phẩm cho thành viên trên quy mô lớn trong thời gian dài”, ông Lê Minh Trung bày tỏ.

Huyền Trang