Mỹ gây áp lực mở lại đường ống dẫn dầu sống còn

Tuần trước, trong một cuộc đối thoại đầy căng thẳng, Thủ tướng Iraq Mohammed al-Sudani đã bị Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio thuyết phục về việc nhanh chóng mở lại đường ống dẫn dầu Iraq - Thổ Nhĩ Kỳ (ITP).

Washington coi đây là điều kiện quan trọng để giúp Iraq độc lập về năng lượng, giảm phụ thuộc vào Iran, và trả tiền cho các công ty Mỹ đang hoạt động tại Iraq.

Nếu Baghdad tuân thủ, nước này sẽ nhận được nhiều đầu tư hơn từ Mỹ. Nếu không, Iraq có thể đối mặt với các lệnh trừng phạt kinh tế nghiêm trọng.

Sự cứng rắn của Mỹ bắt nguồn từ việc chính phủ liên bang Iraq (FGI) đã phong tỏa xuất khẩu dầu từ khu tự trị Kurdistan trong gần 2 năm. Sự kiện này diễn ra sau phán quyết của Tòa án Trọng tài Quốc tế (ICC), yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ trả 1,5 tỉ USD cho Baghdad vì đã cho phép Kurdistan xuất khẩu dầu một cách độc lập.

Mỹ không hài lòng khi Iraq tiếp tục nhập khẩu khí đốt và điện từ Iran dù trước đó cam kết giảm dần sự phụ thuộc này.

Bên cạnh đó, Mỹ và các đồng minh phương Tây đang thúc đẩy khu vực Kurdistan cắt đứt quan hệ với các công ty Trung Quốc, Nga và Iran có liên kết với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).

Một trong những bước đi quan trọng là thỏa thuận 25 tỉ USD của BP với Baghdad để phát triển các mỏ dầu khổng lồ ở Kirkuk, nơi lâu nay vẫn tranh chấp giữa chính quyền Iraq và Kurdistan.

Mặt khác, Trung Quốc và Nga đang hậu thuẫn chính phủ Iraq để hợp nhất Kurdistan vào Iraq, nhằm loại bỏ ảnh hưởng phương Tây khỏi khu vực này. Chiến lược của họ bao gồm việc cắt nguồn tài chính từ dầu mỏ của Kurdistan, ngăn cản các công ty dầu khí nước ngoài hoạt động, và duy trì lệnh cấm xuất khẩu dầu qua Thổ Nhĩ Kỳ.

Cuối cùng, Iraq đang lên kế hoạch áp dụng "Luật dầu khí thống nhất" để kiểm soát toàn bộ ngành năng lượng, qua đó tước đi quyền tự trị của Kurdistan.

Dưới áp lực từ Mỹ, Iraq đã khởi động lại các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ về việc nối lại xuất khẩu dầu qua đường ống dẫn dầu ITP. Tuy nhiên, dù thỏa thuận có đạt được, lịch sử cho thấy tranh chấp giữa Baghdad và Erbil sẽ tiếp tục cản trở sự ổn định của dòng chảy dầu mỏ từ khu vực này.