Luật Ngân sách Nhà nước cần tăng phân cấp, phân quyền cho địa phương

Chia sẻ bên hành lang Quốc hội, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đã nêu ra một số ý kiến liên quan đến ngân sách Nhà nước sau báo cáo của Chính phủ.

Theo ông Hà Sỹ Đồng, tình hình thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2024 cho thấy những cơ hội và thách thức đan xen, nhiều khó khăn khôn lường, đặc biệt tình hình kinh tế thế giới phục hồi chậm, không đồng đều và được dự báo sẽ giảm, sự trỗi dậy của làn sóng bảo hộ thương mại… ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu và nguồn thu thiếu tính ổn định.

Hơn nữa, cơn bão số 3 xảy ra đã ảnh hưởng không nhỏ tới tình hình thu ngân sách, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống Nhân dân.

Mặc dù vậy, ông Đồng cho rằng, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, đặc biệt sự điều hành linh hoạt của Chính phủ, năm 2024, thu ngân sách vượt trên 10,1%. Điều này cho thấy thu ngân sách đảm bảo cân đối chi, nhờ vậy chi đầu tư công, chi đầu tư phát triển xã hội cũng được triển khai mạnh mẽ, đồng bộ.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng cũng đánh giá, công tác dự báo, xây dựng dự toán thu ngân sách năm 2024 vẫn chưa sát, chưa đúng, chưa trúng, nên ảnh hưởng đến chính sách tài khóa, nhất là chi ngân sách.

Do vậy, Chính phủ cần có sự phân tích sâu hơn, kỹ hơn về nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan để xây dựng dự toán ngân sách hàng năm hiệu quả hơn.

Ông Đồng cũng cho rằng Chính phủ cần sớm đề xuất Quốc hội sửa đổi một số điều của Luật Ngân sách Nhà nước để phù hợp với các luật hiện hành, theo phương án một luật sửa nhiều luật.

Trong đó, sửa luật theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn cho các địa phương để tạo tính chủ động trong thu, chi, cũng như công tác dự báo tình hình ngân sách của năm 2025 đúng, trúng, sát với tình hình trong nước và thế giới.

"Việc sửa luật cũng sẽ thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó chủ động, linh hoạt và đẩy nhanh tiến độ giao vốn cho các công trình, dự án này", ông Đồng nói.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng cũng cần cân đối thu chi ngân sách để đảm bảo vốn cho các công trình quan trọng quốc gia như hệ thống đường cao tốc. Đặc biệt, việc chuẩn bị nguồn vốn đầu tư xây dựng đường sắt tốc độ cao cần nguồn vốn lớn, cần dự báo, phân tích kỹ hơn về tình hình nợ công, kiểm soát lạm phát để trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua có đầy đủ cơ sở thực tiễn, cùng với Chính phủ trong quá trình điều hành tài chính, ngân sách đảm bảo linh hoạt, an toàn, bền vững.

Đại biểu bày tỏ nhất trí với kiến nghị của Chính phủ khi năm 2025 sẽ hạn chế tối đa việc ban hành các chính sách có tác động giảm thu ngân sách Nhà nước để bảo đảm huy động đủ nguồn ngân sách cho các nhiệm vụ chi quan trọng quốc gia.

Đồng thời, cơ quan có thẩm quyền xử lý bù mặt bằng chi ngân sách cho một số địa phương không thấp hơn dự toán năm 2023 và tăng số bổ sung cân đối cho ngân sách địa phương; trong năm 2025, chưa xem xét việc tiếp tục điều chỉnh tăng lương khu vực công, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp người có công.