Đường sắt hiện đại nối TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai
TPHCM đang đẩy mạnh kết nối vùng với Bình Dương và Đồng Nai, trong đó nổi bật là kéo dài tuyến Metro số 1 và xây dựng tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.
Metro số 1 tại ga Suối Tiên (gần Bến xe Miền Đông mới, TP Thủ Đức, TPHCM). Ảnh: Anh Tú
Kéo dài Metro số 1 đến Bình Dương, Đồng Nai
Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TPHCM, với chiều dài gần 20 km, nối ga Bến Thành (Quận 1) đến Depot Long Bình (TP Thủ Đức). Sau 12 năm xây dựng, tuyến đã hoàn thành và dự kiến chạy thương mại từ ngày 22.12.2024.
Nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng, TPHCM đã thống nhất với Bình Dương và Đồng Nai về kế hoạch kéo dài tuyến Metro số 1 qua hai tỉnh này.
Theo phương án, từ ga Suối Tiên (gần Bến xe Miền Đông mới), tuyến sẽ được xây dựng thêm đoạn đi trên cao dọc theo Quốc lộ 1, sau đó rẽ trái đến ga Bình Thắng (S0) gần nút giao Tân Vạn (Bình Dương).
Từ đây, tuyến Metro chia làm hai nhánh. Nhánh thứ nhất dài 18,3 km, đi trên cao qua các khu vực ngã ba Vũng Tàu, chợ Sặt và xã Hố Nai 3 (huyện Trảng Bom, Đồng Nai).
Nhánh còn lại dài gần 30 km, kết nối Bình Dương qua các địa điểm như nút giao Bình Chuẩn, Khu liên hợp công nghiệp - đô thị - dịch vụ Bình Dương, thị xã Bến Cát, TP Tân Uyên và TP Thủ Dầu Một.
Metro số 1 đã để sẵn nhánh kết nối về Bình Dương và Đồng Nai. Ảnh: Anh Tú
Tổng mức đầu tư cho dự án kéo dài Metro số 1 ước tính hơn 86.000 tỉ đồng, được đề xuất ưu tiên trong giai đoạn 2025 - 2035.
Trong đó, TPHCM chịu trách nhiệm đoạn từ Suối Tiên đến ga S0 với chi phí khoảng 3.000 tỉ đồng. Bình Dương triển khai đoạn nối tiếp đến địa bàn tỉnh với kinh phí hơn 51.700 tỉ đồng. Đồng Nai đầu tư trên 31.400 tỉ đồng cho nhánh đến địa phương này.
Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành
Song song với kế hoạch kéo dài Metro số 1, dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành dài 41,83 km, kết nối TPHCM với sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai) đang được nghiên cứu triển khai.
Điểm đầu của tuyến đặt tại ga Thủ Thiêm (TP Thủ Đức), điểm cuối là sân bay Long Thành, với tổng cộng 20 ga, bao gồm 16 ga trên cao và 4 ga ngầm.
Hai depot sẽ được xây dựng để đảm bảo vận hành tuyến đường sắt hiệu quả. Depot Cẩm Đường (huyện Long Thành) rộng 21,4 ha, là trung tâm bảo dưỡng và quản lý đầu máy. Depot Thủ Thiêm nhỏ hơn, diện tích 1,2 ha, phục vụ chức năng đỗ tàu, sửa chữa nhỏ và vệ sinh.
Hướng tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Ảnh: Liên danh tư vấn TEDI - TEDIS
Với tốc độ tối đa 120 km/h trên chính tuyến và 90 km/h trong hầm, tuyến có khả năng vận chuyển từ 30.000 đến 40.000 hành khách mỗi giờ.
Tổng mức đầu tư dự kiến lên tới 84.752 tỉ đồng, tương đương hơn 3,4 tỉ USD. Chi phí này bao gồm 5.504 tỉ đồng dành cho bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư.
Dự án được đề xuất triển khai theo hình thức kết hợp vốn ngân sách nhà nước (69% tổng đầu tư) và vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA).
Tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành không chỉ giúp kết nối sân bay với TPHCM mà còn đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới giao thông liên vùng.
Tuyến này sẽ kết nối với các dự án lớn khác như đường sắt đô thị số 2 tại ga Thủ Thiêm, đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Dự kiến, dự án sẽ được khởi công vào quý IV/2026, hoàn thành năm 2029 và khai thác thương mại từ năm 2030.
