Đổi mới đào tạo nhân lực thúc đẩy phát triển bền vững

Mở ngành đào tạo mới đón đầu xu thế

Mùa tuyển sinh năm 2025, nhiều cơ sở giáo dục đại học mở ngành/chương trình đào tạo mới, nhằm đón đầu xu thế về nhu cầu nguồn nhân lực. Đại học Bách khoa Hà Nội vừa ra mắt chương trình đào tạo kỹ sư chuyên sâu đặc thù Kỹ thuật ôtô số (Digital Automotive Engineering) đầu tiên tại Việt Nam.

TS Ngô Lam Trung - Phó Trưởng khoa Kỹ thuật Máy tính, Trường Công nghệ thông tin và Truyền thông cho hay, chương trình đào tạo Kỹ thuật ôtô số được thiết kế nhằm cung cấp cho thị trường lao động Việt Nam và khu vực những kỹ sư có năng lực vượt trội trong hai lĩnh vực chính: Phát triển phần mềm ôtô và thiết kế, mô phỏng, kiểm thử cơ khí ôtô, đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực trình độ cao trong lĩnh vực mới - tương lai của ngành công nghiệp ôtô số. Chương trình đào tạo sau đại học hệ kỹ sư (1,5 năm) chuyên ngành Kỹ thuật ôtô số, hướng tới đào tạo chuyên sâu liên ngành về Digital Automotive Engineering.

Sinh viên tốt nghiệp hệ cử nhân các ngành phù hợp như Kỹ thuật ôtô, Kỹ thuật cơ điện tử, Điều khiển và tự động hóa, Kỹ thuật điện tử, Khoa học máy tính, Khoa học dữ liệu, An toàn thông tin, Công nghệ thông tin, Công nghệ kỹ thuật ôtô, Kỹ thuật cơ khí điện lực... đều có thể đăng ký xét tuyển. Chương trình còn mở rộng cho cử nhân từ các trường đại học khác, với điều kiện đáp ứng yêu cầu về kiến thức và kỹ năng đầu vào.

Hiện nhiều cơ sở giáo dục đại học cũng mở ngành/chương trình mới trong mùa tuyển sinh năm 2025 trong đó chủ yếu liên quan đến lĩnh vực tài chính, đô thị, giao thông, công nghệ thông tin, năng lượng mới và lĩnh vực công nghiệp chiến lược nền tảng như: Vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo...

Cần nâng cao chất lượng giảng dạy

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức - Chủ tịch Hội đồng trường - Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội - cho rằng, cần phải nhìn nhận thực tế tại các cơ sở giáo dục đại học đội ngũ cán bộ giảng dạy, nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ cao còn hạn chế. Cơ sở hạ tầng, phòng thí nghiệm hiện đại không theo kịp những công nghệ tiên tiến trên thế giới. Nhóm nghiên cứu mạnh về lĩnh vực công nghệ cao còn rất ít, trong khi kinh phí đầu tư còn khiêm tốn… Chưa kể đến chương trình đào tạo các ngành công nghệ cao còn kém về khối lượng, nội dung. Chương trình tại các trường còn phân tán, các môn Khoa học cơ bản trong chương trình còn thiếu và yếu.

"Vì thế, nguồn nhân lực sau đào tạo về công nghệ cao thiếu cả nền tảng kiến thức STEM và các kiến thức khoa học cơ bản. Thiếu cả kỹ năng thực hành, năng lực ứng dụng còn rất hạn chế” - ông Nguyễn Đình Đức phân tích.

Ông Đức cũng bày tỏ lo ngại khi những năm gần đây, tỉ lệ thí sinh thi THPT chọn các tổ hợp Xã hội cao gấp đôi so sới các tổ hợp KHTN. Thí sinh có tâm lý chọn dễ, bỏ khó.

“Kinh nghiệm tuyển sinh các nước phát triển cho thấy toán là môn không thể thiếu trong tất cả các tổ hợp xét tuyển đại học và trong bối cảnh CMCN 4.0 như hiện nay, nếu không đổi mới tuyển sinh đại học sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực. Do đó, cần đổi mới tuyển sinh đại học; đẩy mạnh và đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy các môn STEM ở bậc THPT” - GS.TS Nguyễn Đình Đức thông tin.

Về phía Bộ GDĐT, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho rằng, nếu muốn có nhiều học sinh giỏi vào các ngành học kỹ thuật công nghệ, công tác hướng nghiệp cần thực hiện từ rất sớm để lên bậc học phổ thông, các em có thể hình dung và lựa chọn.