Bài 5: Sửa đổi Luật Thống kê góp phần hiện thực hóa Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV vừa qua, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê với 100% đại biểu có mặt tán thành (440/440).

Theo Cục trưởng Cục Thống kê (Bộ Tài chính) Nguyễn Thị Hương, việc triển khai Luật Thống kê năm 2015, Luật Thống kê sửa đổi năm 2021 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Luật đã tạo dựng nền tảng pháp lý chặt chẽ, góp phần chuẩn hóa quy trình sản xuất thông tin thống kê, nâng cao tính minh bạch và cải thiện chất lượng số liệu thống kê. Nhờ vậy, thống kê trở thành nguồn dữ liệu chính thức, tin cậy phục vụ công tác lãnh đạo, điều hành của các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và chính quyền địa phương.

Nhiều chỉ tiêu kinh tế - xã hội quan trọng (GDP, GRDP, CPI...) được biên soạn theo chuẩn mực quốc tế, bảo đảm tính so sánh và độ tin cậy cao, trở thành căn cứ quan trọng để lãnh đạo Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương các cấp xây dựng nghị quyết, chiến lược và theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện từ Trung ương đến địa phương.

Bên cạnh đó, Luật Thống kê góp phần mở rộng khả năng tiếp cận dữ liệu, từng bước hình thành môi trường thông tin minh bạch và phục vụ tốt hơn nhu cầu của doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và người dân.

Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, ngành Thống kê đã đa dạng hóa hình thức cung cấp thông tin thông qua cổng thông tin điện tử và các ấn phẩm chuyên ngành như: Niên giám Thống kê, kết quả các cuộc điều tra, tổng điều tra cùng các ấn phẩm phân tích chuyên sâu, qua đó phục vụ hiệu quả hơn công tác nghiên cứu, hoạch định chính sách và hỗ trợ doanh nghiệp, người dân tiếp cận thông tin chính thống, minh bạch.

Tại kỳ họp 10 Quốc hội khóa XV, Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê. Điểm nhấn của lần sửa đổi này là hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu thống kê theo hướng bao quát nhiều ngành, lĩnh vực và liên kết vùng, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững, kinh tế số, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Việc hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu góp phần nâng cao tính thống nhất, tăng khả năng so sánh dữ liệu giữa các vùng, các ngành và giữa Việt Nam với quốc tế.

Luật sửa đổi cũng tập trung hoàn thiện hệ thống thông tin thống kê từ Trung ương đến cơ sở phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đẩy mạnh khai thác dữ liệu hành chính - nguồn dữ liệu ngày càng có giá trị trong bối cảnh hiện đại hóa hạ tầng thông tin. Mục tiêu là bảo đảm cung cấp dữ liệu thống kê chính xác, kịp thời phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đồng thời đáp ứng tốt hơn nhu cầu sử dụng thông tin của doanh nghiệp và xã hội.

Trên cơ sở các quy định mới, ngành Thống kê sẽ khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành, làm rõ vị trí, chức năng, nhiệm vụ của công tác thống kê ở từng cấp, đồng thời tăng cường cơ chế phối hợp, bảo đảm dữ liệu được chuẩn hóa, kết nối và liên thông trong toàn hệ thống. Song song với đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhất là đội ngũ công chức kiêm nhiệm thống kê ở cấp xã, sẽ được chú trọng nhằm nâng cao kỹ năng thu thập, xử lý, tổng hợp dữ liệu và vận hành hệ thống thông tin thống kê theo hướng số hóa.

Với những bước đi bài bản cùng nền tảng pháp lý ngày càng hoàn thiện, ngành Thống kê Việt Nam đang tiến gần hơn tới mục tiêu hiện đại hóa, mở rộng dữ liệu mở và nâng cao hiệu quả hệ thống thống kê quốc gia, hướng tới hiện thực hóa thành công Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.