Bài 4: Chuyên gia Pháp nói gì về cải tạo không gian hồ Hoàn Kiếm?

- PV: Thưa ông, Cơ quan hỗ trợ Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam (PRX - Vietnam) trong nhiều năm qua đã hỗ trợ Hà Nội như thế nào trong nghiên cứu và quy hoạch không gian công cộng hồ Hoàn Kiếm?

- KTS Emmanuel Cerise: PRX-Vietnam đã hỗ trợ khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm trong thời gian qua bằng cách: Tư vấn thường xuyên trong suốt quá trình thiết kế và thi công để cải tạo vườn quanh hồ Hoàn Kiếm; nghiên cứu và quy hoạch khu vực phía Đông, giữa hồ và đê sông Hồng; thiết kế Công viên Diên Hồng; cung cấp cẩm nang thực tiễn nhằm hỗ trợ quản lý không gian xanh tại Hà Nội.

Ngoài ra, chúng tôi tư vấn định kỳ cho các dự án khác như sơn mặt tiền các công trình, quảng trường Lý Thái Tổ...

- PV: Theo ông, không gian công cộng hồ Hoàn Kiếm nên được điều chỉnh ra sao?

- KTS Emmanuel Cerise: Không có một tiêu chuẩn quốc tế về không gian công cộng đô thị cụ thể nào cả. Khái niệm không gian công cộng thay đổi tùy theo từng khu vực. Ở Châu Á, định nghĩa về không gian công cộng rất khác so với Tây Âu, Mỹ, hay Nam Âu.

Ở Châu Âu, ý tưởng về không gian công cộng bắt nguồn từ văn hóa Hy Lạp cổ đại với những quảng trường lớn trong lòng thành phố để người dân gặp gỡ và tạo nên nền dân chủ. Ở các quốc gia theo chế độ xã hội chủ nghĩa, không gian công cộng thường được sử dụng cho các sự kiện chính trị, văn hóa...

Vì vậy, các kiến trúc sư và nhà quy hoạch đô thị cần phải điều chỉnh khái niệm này phù hợp với từng địa phương và văn hóa cụ thể.

Hà Nội là một thành phố có bề dày lịch sử, mang đậm văn hóa Châu Á nhưng cũng chịu ảnh hưởng lớn từ kiến trúc và quy hoạch đô thị kiểu Pháp. Người dân Hà Nội cần nhiều không gian công cộng hơn, đặc biệt là không gian xanh và yên tĩnh như công viên, vườn hoa... Đồng thời, thành phố cũng cần không gian cho các sự kiện.

Chính quyền địa phương và trung ương nên cân nhắc kỹ lưỡng về mục tiêu phát triển khu vực này, bởi không thể tích hợp tất cả mọi chức năng vào cùng một không gian; cần có sự lựa chọn và ưu tiên hợp lý.

- PV: Thành phố Hà Nội nên cải thiện vấn đề thiếu không gian công cộng như thế nào, thưa ông?

- KTS Emmanuel Cerise: Điều quan trọng nhất là phải có một chiến lược quy hoạch tổng thể, không chỉ riêng khu vực hồ Hoàn Kiếm mà còn trên toàn bộ nội đô. Các hoạt động công cộng không thể chỉ tập trung hết vào khu vực trung tâm này.

Bên cạnh thiết kế đô thị, thành phố cũng cần xem xét đến vấn đề giao thông và phương thức tiếp cận. Nếu muốn tổ chức một sự kiện, cần đảm bảo người dân có thể dễ dàng đến địa điểm đó. Điều này đồng nghĩa với việc phải cân nhắc các phương thức tiếp cận: Nếu sử dụng phương tiện cá nhân, thành phố cần có đủ bãi đỗ xe. Nếu sử dụng phương tiện công cộng, cần đẩy nhanh tiến độ các dự án metro và cũng cần có hệ thống hậu cần như cấp điện, quản lý rác thải...

Mỗi quyết định đều kéo theo những hệ quả, vì vậy, việc xây dựng một chiến lược quy hoạch ở nhiều cấp độ là điều cần thiết.

- PV: Luật Thủ đô 2024 vừa có hiêu lực. Theo ông, khung pháp lý này có ý nghĩa như thế nào cho Hà Nội trong việc quy hoạch không gian công cộng?

- KTS Emmanuel Cerise: Tôi biết về Luật Thủ đô mới và tôi nghĩ đây là một điều tích cực.

- PV: Trong thời gian tới, Paris Region Expertise Vietnam có kế hoạch gì để hỗ trợ Hà Nội và quận Hoàn Kiếm trong việc quy hoạch khu vực này?

- KTS Emmanuel Cerise: PRX-Vietnam vẫn đang tiếp tục tư vấn cho quận Hoàn Kiếm bằng cách nhận xét các đề xuất dự án và hỗ trợ cho các đơn vị tư vấn chịu trách nhiệm thiết kế.

Chúng tôi mong muốn có thể làm nhiều hơn nữa, đặc biệt là trong việc cung cấp chuyên môn về quản lý cây xanh và không gian xanh trong đô thị. Cây xanh và công viên không chỉ là tài nguyên quý giá mà còn mang lại lợi ích lớn cho cuộc sống đô thị. Người dân Hà Nội đã rất yêu cây xanh của họ và đó là một điều đáng trân trọng.

- PV: Hà Nội dự kiến di dời một số trụ sở và một số hộ dân tại khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm để cải tạo không gian, đồng thời phát triển không gian ngầm tại khu vực này. Ông có suy nghĩ gì về vấn đề này?

- KTS Emmanuel Cerise: Có thể thành phố cần một kế hoạch tổng thể về giao thông và vận tải trong khu vực này, hạn chế xe hơi và xe máy. Điều này sẽ giúp giảm ô nhiễm, giảm tiếng ồn, đồng thời tăng không gian công cộng và đảm bảo an toàn hơn cho người dân.

- PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!