Xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế: Việt Nam cần gì để bứt phá?

Paris hiện là một trong những trung tâm tài chính hàng đầu thế giới. Thủ đô nước Pháp không chỉ là nơi đặt trụ sở của các định chế tài chính lớn, mà còn có một hệ sinh thái pháp lý vững mạnh, được công nhận về tính minh bạch và an toàn.

Theo Đại sứ, với tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, vị trí địa lý thuận lợi và các cải cách đang diễn ra, Việt Nam là ứng cử viên sáng giá để trở thành trung tâm tài chính lớn của Đông Nam Á. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức lớn phía trước - những thách thức mà Pháp cũng từng đối mặt, cụ thể:

Thứ nhất, xây dựng một khung pháp lý vững chắc và hấp dẫn. Làm thế nào để tạo ra một hệ sinh thái tài chính vừa phù hợp với các chuẩn mực quốc tế, vừa tôn trọng đặc thù địa phương? Paris đã vượt qua thử thách này sau Brexit để trở thành trung tâm tài chính số một của Liên minh châu Âu. Đây không phải là việc dễ dàng. Cần hiện đại hóa luật pháp, đơn giản hóa thủ tục và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Thứ hai, bảo đảm cơ chế quản trị và giải quyết tranh chấp hiệu quả. Một trung tâm tài chính không thể phát triển nếu thiếu các cơ chế minh bạch, nhanh chóng và công bằng trong xử lý tranh chấp. Pháp đã phát triển các công cụ như Tòa phúc thẩm Paris chuyên biệt, một hệ thống pháp luật trọng tài hấp dẫn và các quan hệ đối tác với các tổ chức trọng tài quốc tế. Đây có thể là những giải pháp gợi ý để Việt Nam tăng cường niềm tin của nhà đầu tư.

Thứ ba, đào tạo thế hệ nhân tài tương lai. Các trung tâm tài chính lớn không chỉ nổi bật nhờ hạ tầng, mà còn nhờ đội ngũ chuyên gia. Thông qua các chương trình hợp tác, trao đổi giữa các trường đại học và các khóa đào tạo chuyên sâu, Việt Nam có thể xây dựng một thế hệ chuyên gia mới, đáp ứng nhu cầu phát triển.

Chia sẻ về quá trình xây dựng và các điểm nổi bật trong Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam tại hội thảo, bà Đào Thanh Hương, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính cho biết, đến thời điểm hiện tại, đây là văn bản pháp lý cao nhất quy định về thành lập và hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, với các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, hiện đại, hiệu quả, đi kèm với cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, giám sát, quản lý rủi ro. Trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam được đặt tại 2 thành phố, gồm: TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, với các định hướng riêng cho mỗi địa điểm và có sự bổ trợ lẫn nhau.

"Việc phát triển các trung tâm tài chính quốc tế chính là một trong những đột phá chiến lược, mở ra không gian hội tụ vốn, nhân lực, công nghệ và pháp lý, giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng với thị trường toàn cầu", bà Đào Thanh Hương chia sẻ.

Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng trung tâm tài chính từ Pháp, ông Olivier Vigna, Phó Tổng Giám đốc Paris Europlace cho rằng, mỗi quốc gia đều có tính đặc thù riêng và không hề có một công thức “kỳ diệu” nào có thể áp dụng cho tất cả.

Về khung khổ pháp lý, ông Olivier Vigna cho rằng, cần có sự cân bằng giữa các quy định và sức cạnh tranh. Cơ chế ổn định sẽ vừa tạo điều kiện thuận lợi vừa đảm bảo tính cạnh tranh, bảo vệ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, cơ chế này cần được hình thành trên cơ sở đối thoại giữa nhà nước và khu vực tư nhân, với sự tham gia của các bên liên quan như cơ quan quản lý, văn phòng luật, doanh nghiệp và các bộ ngành.

Ông Olivier Vigna lưu ý, khung khổ pháp lý là điều kiện cần, song chưa phải là điều kiện đủ và một trung tâm tài chính quốc tế cần được xây dựng trên nền tảng vững chắc của 3 yếu tố, gồm: quy mô thị trường và dân số, nguồn lực sẵn có, tăng trưởng kinh tế bền vững.

"Việt Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng và đây cũng là một yếu tố quan trọng để thu hút nhà đầu tư. Ở bất cứ quốc gia nào, thì tăng trưởng kinh tế luôn là một chỉ số quan trọng. Tôi mong rằng Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, bởi đây là yếu tố đảm bảo thành công trong việc phát triển một trung tâm tài chính quốc tế", ông Olivier Vigna nhấn mạnh.

Cũng theo đại diện của Paris Europlace, để xây dựng thành công các trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam cần sự tham gia của các định chế tài chính chủ chốt – những lực lượng đảm nhận vai trò tài trợ cho nền kinh tế.

"Một trung tâm tài chính quốc tế không thể tồn tại chỉ để tự nuôi sống mình, mà phải gắn liền với mục tiêu phục vụ nền kinh tế, người dân, đồng nội tệ, đồng thời tạo việc làm, thúc đẩy thịnh vượng và gia tăng của cải. Nói cách khác, tài chính phải đặt trong chức năng hỗ trợ nền kinh tế thực. Đây là nguyên tắc mà Paris luôn kiên định và cũng là quan điểm được các cơ quan chức năng Việt Nam chia sẻ", ông Olivier Vigna chia sẻ.

Mặt khác, theo ông Olivier Vigna, việc hình thành và phát triển các tập đoàn công nghiệp lớn hoặc các doanh nghiệp dịch vụ mang tầm quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng. Chính sự hiện diện của những doanh nghiệp có nhu cầu vốn để vươn ra thị trường toàn cầu sẽ là yếu tố thu hút dòng vốn đến với Việt Nam...

"Pháp, cùng với Paris Europlace và các chuyên gia, sẽ đồng hành cùng Việt Nam để vượt qua những thách thức, góp phần xây dựng TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng thành những trung tâm tài chính tiêu biểu, hội tụ sự ổn định, đổi mới và hấp dẫn", Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet khẳng định.