Tư duy mới đưa Hà Nội trở thành trung tâm thương mại, du lịch

Đóng góp lớn nhưng đầu tư còn ít

Sáng 7/3, UBND TP Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học cấp TP về thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao nhất trong năm 2025 và phấn đấu đạt 2 con số giai đoạn 2026-2030.

Nêu ý kiến tại đây, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đánh giá, tăng trưởng GRDP của Hà Nội luôn cao hơn cả nước, trừ năm 2024, nhưng chưa vượt trội. 14 năm qua, có 3 năm tăng trưởng trên 8% ( năm 2015 là 8,07%; năm 2019: 8,13% và năm 2022: 9,37%). Như vậy, tăng trưởng GRDP 8% trở lên đã từng đạt được.

Tuy vậy, tăng trưởng GRDP đang giảm dần, trung bình giai đoạn 2011-2015 đạt 7,35%; 2016-2020 là 7% và 2021-2024 là 6,44%. Để đạt tăng trưởng 8,5% cho giai đoạn 2021-2030 (theo quy hoạch phát triển TP), trong 6 năm còn lại, trung bình phải đạt 10%. Đây là mục tiêu đầy thách thức và áp lực với Hà Nội.

Phân tích về cơ cấu tăng trưởng của các ngành trong GRDP của Hà Nội, TS Nguyễn Đình Cung nhận định: Dịch vụ đã chiếm 66% GRDP Hà Nội. Trong đó, bán buôn, bán lẻ chiếm 13% GRDP, đang tăng trưởng cao trên 8% nhưng đầu tư cho dịch vụ này lại đang giảm nhanh, kể cả đầu tư cho hạ tầng thương mại, như chợ, siêu thị. Tương tự, dịch vụ lưu trú, ăn uống đang tăng trưởng cao, nhưng đầu tư lại đang giảm.

Dịch vụ tài chính, ngân hàng đang đóng góp khoảng 11,3% GRDP nhưng được đầu tư rất ít, khoảng 1,5% tổng đầu tư và đang tăng trưởng cao trên 10%.

Các dịch vụ, thế mạnh của Hà Nội như khoa học công nghệ, y tế, giáo dục đều đang được đầu tư ít hơn so với các ngành khác và có mức tăng trưởng còn thấp xa so với yêu cầu 8-10%.

Đồng quan điểm, theo TS Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ngành dịch vụ chiếm tới 2/3 nền kinh tế, cho thấy Hà Nội đang trở thành một trung tâm thương mại, tài chính, du lịch, thay vì phát triển cân bằng giữa các lĩnh vực.

Hà Nội có tốc độ tăng trưởng cao ở bán lẻ, tài chính, ngân hàng, bất động sản nhưng vẫn chưa có các trung tâm tài chính quốc tế lớn như Singapore…: Tiêu dùng nội địa chưa phục hồi mạnh, ảnh hưởng đến doanh thu của doanh nghiệp bán lẻ, dịch vụ; Xuất khẩu gặp khó khăn do thị trường suy giảm, đặc biệt trong các ngành dệt may, da giày, điện tử.

Ngoài ra, phụ thuộc nhiều vào dịch vụ khiến Hà Nội dễ bị tổn thương trước suy thoái kinh tế toàn cầu. Nếu tiêu dùng và du lịch giảm sút, GRDP có thể bị ảnh hưởng nặng nề.

Tạo ra phong trào kích cầu mới

Trước mắt, theo TS Nguyễn Đình Cung, ngắn hạn trước mắt, từng sở, ngành rà soát, đánh giá thực trạng phát triển các ngành dịch vụ thuộc phạm vi quản lý và thực hiện ngay các giải pháp cần thiết, tận dụng hết các cơ hội, tiềm năng sẵn có để ít nhất duy trì tăng trưởng cao như hiện nay (đối với dịch vụ đã có tăng trưởng cao và có vai trò lớn trong kinh tế Thủ đô, gồm thương mại, tài chính ngân hàng, vận tải, kho bãi….).

Thúc đẩy tăng trưởng thêm ít nhất một điểm % đối với các dịch vụ có tăng trưởng mức trung bình (như giáo dục, đào tạo và khoa công công nghệ). TP phục hồi ngay tăng trưởng của dịch vụ y tế đạt mức tăng trưởng lên mức khoảng 7-8% năm 2025 và cao hơn trong các năm sau.

Hà Nội nên có ban xúc tiến đặc biệt làm sao thu hút được FDI công nghệ cao, có chuyển giao công nghệ và xúc tiến du lịch, đẩy mạnh xuất khẩu làm sao tập trung giải bài toán năng suất chất lượng cao cho Hà Nội.

Chia sẻ quan điểm, TS Đậu Anh Tuấn cho rằng, tiêu dùng hiện nay đang có xu hướng giảm, do đó cần có kích cầu tiêu dùng, có cơ chế người dân có niềm tin tiêu dùng; phải tạo ra phong trào kích cầu mới...

Cho rằng, Hà Nội phải phát triển du lịch, cơ cấu kinh tế của Hà Nội vẫn phải tính dịch vụ là chính, tận dụng lợi thế, GS. TS Hoàng Văn Cường - Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước, nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân gợi ý, Hà Nội cần đầu tư vào khu vực phố cổ , phục vụ du lịch thương mại.

Thứ hai, phát triển trục sông Hồng, dịch vụ du lịch, tạo tăng trưởng bền vững; kêu gọi nhà đầu tư vào khu tiềm năng, khai thác cảnh quan thiên nhiên vào Sóc Sơn, Ba Vì, khu vực lưu trú cho giới tinh hoa; như vậy sẽ tạo ra tăng trưởng nhanh. Thứ ba là khai thác du lịch thông minh phát triển bền vững lâu dài...