Tài chính – ngân hàng đóng vài trò “huyết mạch” của nền kinh tế trong kỷ nguyên số

Chia sẻ tại Hội thảo “Bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số” do Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia (NCA), Ngân hàng Nhà nước và Công ty cổ phần Tổ hợp truyền thông Việt Nam Đầu tư vừa tổ chức mới đây, Trung tướng Nguyễn Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của hệ thống tài chính - ngân hàng, hạ tầng thanh toán số, dữ liệu tài chính và các nền tảng công nghệ liên quan. Nếu không kiểm soát tốt an ninh tài chính, nguy cơ mất ổn định kinh tế và hệ lụy an ninh là hiện hữu.

Sự phát triển của ngân hàng số, thanh toán số và các trung tâm tài chính quốc tế mới không chỉ mở ra cơ hội đổi mới sáng tạo, mà còn đặt ra những thách thức gay gắt về an ninh mạng và lừa đảo công nghệ cao ngày càng tinh vi. Trong bối cảnh đó, bảo đảm an ninh tài chính không chỉ là bài toán kỹ thuật, mà còn là yếu tố then chốt để củng cố niềm tin số và bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế quốc gia.

“Đảng và Nhà nước đã khẳng định rõ định hướng này thông qua Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Luật An ninh mạng năm 2025, coi an ninh không gian mạng là nền tảng cho sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, để hiện thực hóa các chủ trương này, chúng ta cần một cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan nhà nước, hệ thống ngân hàng và cộng đồng người dùng dịch vụ số”, Trung tướng Nguyễn Minh Chính nói.

Cũng theo Trung tướng Nguyễn Minh Chính, với vai trò kết nối và thúc đẩy, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cam kết tập trung vào 3 nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, xây dựng hệ sinh thái: Hình thành các sáng kiến và chuẩn mực phối hợp để bảo vệ hạ tầng tài chính và tài sản số;

Hai là, nâng cao năng lực: Tổ chức đào tạo, hợp tác quốc tế để tăng cường khả năng phòng ngừa và ứng phó rủi ro cho các đơn vị vận hành;

Ba là, lan tỏa nhận thức: Phối hợp với các cơ quan truyền thông để cảnh báo sớm và giảm thiểu rủi ro từ yếu tố con người, hướng tới một môi trường số minh bạch.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính khẳng định, hội thảo này là cột mốc khởi động Đề án bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số, thể hiện nỗ lực hợp tác thực chất và lâu dài giữa các bên và mong nhận được những ý kiến đóng góp thẳng thắn, trách nhiệm từ các chuyên gia để cùng tìm ra các giải pháp khả thi nhất.

Ngân hàng số tăng tốc, an ninh thông tin luôn được ưu tiên hàng đầu

Ông Phan Thái Dũng, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, trong thời gian qua, ngành Ngân hàng đã khẳng định vai trò tiên phong trong chuyển đổi số và đổi mới công nghệ dịch vụ. Nhiều thành tựu nổi bật được ghi nhận, từ nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng đến tối ưu hóa quản trị vận hành. Các tổ chức tín dụng và trung gian thanh toán đã ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ mới như điện toán đám mây (cloud), trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và phân tích dữ liệu lớn để cải thiện hiệu quả hoạt động và chăm sóc khách hàng.

Song song đó, trải nghiệm người dùng được cải thiện rõ rệt. Khách hàng hiện có thể tiếp cận các dịch vụ ngân hàng 24/7 thông qua nhiều kênh số khác nhau, với mức độ tiện lợi ngày càng cao.

Theo ông Dũng, cùng với sự bùng nổ của thanh toán điện tử, nhiều ngân hàng đã đạt tỉ lệ tới 95% giao dịch thực hiện trên kênh số. Hệ thống chuyển mạch tài chính hiện xử lý bình quân khoảng 41 triệu giao dịch mỗi ngày, trong khi hệ thống thanh toán liên ngân hàng xử lý giá trị giao dịch trung bình lên tới 1,5 triệu tỉ đồng mỗi ngày.

Cùng với phát triển dịch vụ, công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin luôn được ngành Ngân hàng đặt ở vị trí ưu tiên hàng đầu. NHNN đã ban hành nhiều chính sách tiệm cận chuẩn mực quốc tế, đồng thời 100% tổ chức tín dụng đã xây dựng chiến lược, quy định nội bộ và đầu tư đồng bộ cho các giải pháp bảo mật hệ thống.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số cũng làm gia tăng các rủi ro mới với mức độ ngày càng phức tạp. Đáng chú ý là các cuộc tấn công có tổ chức, khi các nhóm tội phạm mạng toàn cầu gia tăng tấn công có chủ đích (APT), sử dụng mã độc tống tiền, phần mềm gián điệp để chiếm quyền kiểm soát hệ thống. Bên cạnh đó là rủi ro từ bên thứ 3 – các nhà cung cấp công nghệ và đối tác kết nối - vốn đang trở thành những mắt xích nhạy cảm cần được giám sát chặt chẽ hơn.

Đặc biệt, vấn đề bảo vệ tài sản khách hàng đặt ra yêu cầu cấp bách trong bối cảnh các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng diễn biến phức tạp. Theo ông Phan Thái Dũng, công tác an ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực ngân hàng hiện không còn là nhiệm vụ nội ngành, mà đã trở thành một vấn đề an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu.

Thông qua hội thảo, đại diện Ngân hàng Nhà nước mong muốn các bên cùng trao đổi, đánh giá đúng thực trạng và đề xuất những giải pháp thiết thực nhằm bảo vệ nền tài chính số, đồng thời bày tỏ sự trân trọng đối với sự phối hợp, hỗ trợ của Bộ Công an, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia và các chuyên gia trong thời gian qua.