Lương tăng đẩy giá cả tăng nhưng lạm phát không đáng lo

'Cải cách tiền lương sẽ kéo theo giá hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng'

Nói về những thách thức cho kiểm soát giá ở Việt Nam trong năm nay, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, cho biết năm 2024, Việt Nam sẽ thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ do nhà nước quản lý theo hướng tính đúng, tính đủ các yếu tố, các chi phí thực hiện vào giá dịch vụ y tế và học phí giáo dục sẽ tác động làm tăng CPI.

Cũng có thể EVN sẽ tiếp tục tăng giá điện khi nguyên liệu đầu vào như xăng dầu, than đều đang ở mức cao.

Một yếu tố khác đó là việc cải cách tiền lương và tăng lương tối thiểu vùng từ tháng 7/2024 sẽ kéo theo giá các hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng trong gia đình tăng lên.

Giá lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc, thiết bị và đồ dùng gia đình thường tăng theo quy luật vào các tháng cuối năm và dịp Lễ, Tết.

Ngoài ra, thiên tai và dịch bệnh có thể gây ảnh hưởng đến giá lương thực, thực phẩm tại một số địa phương, điều này cũng sẽ tác động làm tăng CPI.

"Tôi cho rằng, các chương trình hỗ trợ phục hồi, giải ngân đầu tư công của Chính phủ, dịch vụ du lịch... dự kiến sẽ gây áp lực lên mặt bằng giá trong thời gian tới", bà Hương nói.

Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố có khả năng tạo áp lực lên lạm phát cũng có những yếu tố giúp giảm áp lực lên mặt bằng giá như hỗ trợ giảm thuế môi trường đối với xăng dầu, giảm thuế VAT tiếp tục được thực hiện trong năm 2024.

>>>Xem thêm: 'Cải cách tiền lương sẽ kéo theo giá hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tăng'

'Lạm phát không phải vấn đề đáng lo, cần kích cầu đầu tư tư nhân và tiêu dùng'

TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, cho rằng mức tăng trưởng GDP đạt 5,05%  trong năm 2023 dù thấp so với kế hoạch, không phải cao nhất châu Á - Thái Bình Dương nhưng vẫn ở mức khá cao trong khu vực.

"Tăng trưởng GDP Việt Nam 2023 kém Ấn Độ (hơn 6%), Philippines (5,9%) nhưng tương đương Trung Quốc", ông Lực thông tin.

Năm 2024, các tổ chức đều cho rằng tăng trưởng kinh tế Việt Nam tốt lên, như WB dự báo 5,5%. Ông Lực cùng nhóm chuyên gia của Viện Đào tạo và Nghiên cứu Ngân hàng BIDV dự báo cao hơn 0,5 điểm % so với dự báo của tổ chức quốc tế.

Về lạm phát, ông Lực cho rằng đây không phải vấn đề đáng lo trong năm 2024. Theo ông, nếu muốn kìm lạm phát, Chính phủ cần tập trung kiểm soát hai mặt hàng lương thực thực phẩm và vật liệu xây dựng vốn chiếm tỷ trọng lớn trong rổ tính CPI. Ngoài ra, Chính phủ cũng cần lưu ý đến nhóm hàng giao thông.

Đề xuất giải pháp cho năm 2024, ông Lực cho rằng cần kích cầu đầu tư tư nhân và khu vực tiêu dùng.

"Đầu tư tư nhân chỉ tăng 2,7% trong năm 2023, là mức thấp chưa từng có trong 10 năm vừa qua và thấp hơn cả giai đoạn COVID (3%). Tăng trưởng đầu tư tư nhân phải đạt 6% - 7%, còn dưới 3% là mức rất thấp. Để kích cầu cần lấy lại niềm tin thông qua việc cải thiện mạnh môi trường đầu tư kinh doanh", ông nói.

Ngoài ra, ông Lực nhấn mạnh việcc khai thác các động lực tăng trưởng mới cũng sẽ tạo đà tăng trưởng cho năm 2024 như chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ; cải thiện năng suất lao động và năng suất các yếu tố tổng hợp; đẩy mạnh cải cách thể chế kinh tế; tăng trưởng xanh và chủ động thích ứng biến đổi khí hậu.

Vị chuyên gia của BIDV cũng đề cập đến việc đẩy mạnh liên kết vùng, thúc đẩy vai trò của các đầu tàu kinh tế - xã hội như một động lực tăng trưởng. 

"Năm 2023 do tăng trưởng GRDP thấp nên Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng đóng góp 32% GDP cả nước trong khi thông thường ba đầu tàu này đóng góp 36% - 37% GDP. Những địa phương này phải tăng trưởng gấp 1,3 -1,5 lần bình quân cả nước, nếu chưa đạt cho thấy vẫn còn nhiều vấn đề", ông nói thêm. 

'Cần tầm nhìn dài hạn hơn thay vì phấn đấu từng năm một'

Tại Diễn đàn kinh tế vĩ mô năm 2024 với chủ đề "Kinh tế Việt Nam vượt những cơn gió ngược" diễn ra tại TP. HCM, PGS. TS Nguyễn Đức Trung đánh giá nền kinh tế Việt Nam và thế giới năm 2023 đã diễn ra đầy thú vị.

Trong đó, nền kinh tế Việt Nam có nhiều sáng như Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành 4 lần, tín dụng tăng trưởng 13,7%, tỷ giá điều chỉnh ở mức 2,89%, đầu tư công được giải ngân ở mức ấn tượng (95%).

Năm 2024, Quốc hội đã thông qua đề ra mục tiêu tăng trưởng GDP ở mức 6 – 6,5%. PGS. TS Nguyễn Đức Trung cho rằng trong trường hợp xấu có thể không đạt được mức kỳ vọng này. Theo ông, nền kinh tế giống như cơ thể con người, ốm sốt là điều có thể xảy ra và cần những khoảng lặng để điều chỉnh, hướng tới những kế hoạch dài hạn thay vì cố gắng, nỗ lực ngay cả khi “cơ thể ốm”.

“Chúng ta cần tầm nhìn dài hạn hơn thay vì phấn đấu từng năm một”, PGS. TS Nguyễn Đức Trung cho biết.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế đề ra, vị chuyên gia này đề xuất nhiều giải pháp tổng thể. Cụ thể, ông đề xuất tăng xúc tiến thương mại; nhân rộng các mô hình đã thực hiện ở TP. HCM như ngày hội livestrem bán hàng, ngày hội mua sắm,…; duy trì giảm thuế VAT 2% không chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024 mà kéo dài cả năm; kiên định chính sách tài khoá phản chu kỳ; thực thi giảm giá bán nhờ áp dụng công nghệ.

Thêm vào đó, PGS. TS Nguyễn Đức Trung cho rằng cần thực hiện các biện pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thay đổi mô hình đầu tư công, trạng “đầu năm bình tĩnh, cuối khẩn trương” để tăng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công.

'Không lo nhà đầu tư FDI rút khỏi Việt Nam khi áp thuế tối thiểu toàn cầu'

Trong báo cáo mới nhất, VinaCapital nhận định Việt Nam vẫn đang có lợi thế trong thu hút FDI  ngay cả khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu. Ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường của VinaCapital đánh giá Việt Nam có những sức hút đáng kể trong mắt các nhà đầu tư FDI khi chi phí nhân công chưa bằng phân nửa Trung Quốc nhưng chất lượng nhân công tương đương.

Bệnh cạnh đó Việt Nam có vị trí địa lý gần các chuỗi cung ứng công nghệ cao của Châu Á và là một quốc gia trong nhóm “friendshoring” ít chịu rủi ro bị áp thuế khi xuất khẩu  sang Mỹ.

Một số nhà đầu tư lo ngại Việt Nam áp dụng chế độ Thuế Tối thiểu Toàn cầu có thể ảnh hưởng đến dòng vốn FDI, bởi điều này hạn chế khả năng Việt Nam đưa ra các ưu đãi thuế để thu hút nhà đầu tư FDI. Tuy nhiên, phía VinaCapital không lo ngại vấn đề này.

Lý do là bởi vì ưu đãi thuế không phải là động lực chính để các công ty đa quốc gia quyết định đầu tư vào một quốc gia đang phát triển, theo nghiên cứu của World Bank và các đơn vị khác. Các công ty đa quốc gia cân nhắc nhiều yếu tố như chi phí, chất lượng nhân công, chất lượng hạ tầng, độ mở của môi trường kinh doanh… khi quyết định đầu tư.

'Tăng cường hợp tác quốc tế để sớm nâng hạng TTCK Việt Nam'

Theo bà Vũ Thị Chân Phương, trong năm 2023, thị trường chứng khoán Việt Nam đã chịu sự tác động bởi tình hình kinh tế chính trị thế giới. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và Bộ Tài chính thì thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đã hoạt động một cách ổn định, an toàn và dần trở thành một kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế. Quy mô vốn hóa của ba sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội, TP. HCM và UPCoM đạt gần 6.000.000 tỷ đồng, tăng 13,6% so với cuối năm 2022, tương đương 58,1% GDP ước tính năm 2023 và bằng 62,4% GDP ước tính năm 2022.

Để đảm bảo thị trường chứng khoán Việt Nam hoạt động một cách ổn định, công bằng, công khai và phát triển một cách bền vững thì trong năm 2024, lãnh đạo UBCKNN cũng cho biết cơ quan này sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp đã được quy định tại đề án Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, hệ thống chính sách cho phát triển thị trường, trong đó tập trung hoàn thành xây dựng kế hoạch triển khai đề án Chiến lược phát triển TTCK giai đoạn 2023 – 2030.

Thứ hai, gắn việc phát hành IPO với niêm yết để các tổ chức phát hành có thể rút ngắn thời gian, khoảng cách từ lúc phát hành đến thời điểm được niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Thứ ba, tiếp tục tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra trên thị trường chứng khoán, đặc biệt là giám sát đối với công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, người hành nghề, các tổ chức phát hành. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán.

Thứ tư, đẩy mạnh hiện đại hóa hạ tầng công nghệ, làm chủ và tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, trong đó, tập trung phối hợp với các đơn vị liên quan đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào vận hành chính thức trong thời gian sớm nhất, tạo điều kiện cho việc ra đời các sản phẩm, dịch vụ mới trên thị trường.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, đưa những thông tin chính thống, kịp thời ra ngoài thị trường cho công chúng đầu tư. Đồng thời, đào tạo, tập huấn về an ninh phi truyền thống cho người hành nghề, cán bộ lãnh đạo, quản lý của các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ.

Cùng với đó, tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế như: tổ chức các chương trình xúc tiến đầu tư tại nước ngoài, làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài, các tổ chức xếp hạng để thị trường chứng khoán Việt Nam sớm được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi; tập trung công tác chuẩn bị cho Hội nghị Ủy ban Chứng khoán các nước của Tiểu khu vực Châu Á - Thái Bình Dương sẽ diễn ra tại Việt Nam vào năm 2025.