Đẩy mạnh tự động hóa trong quá trình phân tích dữ liệu thuế

Tích lũy được một nguồn dữ liệu lớn

Nhờ các nỗ lực trên, ngành Thuế đã tích lũy được một nguồn dữ liệu lớn và quan trọng. Dữ liệu này phản ánh đầy đủ hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính và nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân. Hiện tại, cơ sở dữ liệu quản lý bao gồm thông tin của hơn 1 triệu doanh nghiệp, gần 3 triệu hộ kinh doanh và hàng chục triệu cá nhân. Các thông tin này bao gồm đăng ký kinh doanh, tình hình tài chính, hoạt động sản xuất kinh doanh, và mức độ chấp hành pháp luật thuế.

Từ ngày 1/7/2022, hệ thống hóa đơn điện tử đã ghi nhận hầu hết giao dịch kinh tế ngay khi phát sinh. Bên cạnh đó, ngành Thuế cũng thu thập dữ liệu từ các cơ quan như Tổng cục Thống kê, Tổng cục Hải quan, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Thông tin và Truyền thông và từ các sàn thương mại điện tử. Những dữ liệu này là tài nguyên quý giá để ngành Thuế triển khai các mô hình quản lý mới, áp dụng chuyển đổi số và tự động hóa quy trình. Hệ thống quản lý hiện đại giúp nâng cao hiệu quả làm việc, hỗ trợ cán bộ thuế ra quyết định và giám sát công việc một cách chặt chẽ.

Đáng chú ý, năm 2024, Tổng cục Thuế xây dựng Đề án hiện đại hóa công tác thống kê thuế, dưới sự phối hợp chặt chẽ giữa Vụ Kê khai và các đơn vị liên quan. Điều này cho thấy tính hiệu quả trong việc chuẩn bị và cung cấp những báo cáo thống kê có giá trị cao. Những báo cáo này không chỉ hỗ trợ hoạt động quản lý thuế tại địa phương và trung ương mà còn cung cấp thông tin thiết yếu cho Bộ Tài chính và các cấp chính quyền.

Một trong những thành tựu nổi bật trong năm là việc đẩy mạnh khai thác dữ liệu thuế, đặc biệt là phân tích hồ sơ kê khai của các lĩnh vực có rủi ro cao như giáo dục, y tế, và nhập khẩu. Các chuyên đề trọng tâm đã mang lại kết quả ấn tượng. Trong lĩnh vực nhập khẩu, ngành Thuế đã phối hợp với Tổng cục Hải quan để phân tích dữ liệu, đối chiếu với hồ sơ kê khai, qua đó phát hiện hơn 1.500 trường hợp kê khai doanh thu thấp hơn trị giá nhập khẩu. Điều này đã giúp tăng thu ngân sách nhà nước 169 tỷ đồng, trong đó 116,4 tỷ đồng đã được nộp vào ngân sách.

Trong lĩnh vực giáo dục, sau khi kiểm tra 128 trường đại học, ngành Thuế đã phát hiện sự chênh lệch lớn giữa báo cáo tài chính và hồ sơ kê khai thuế của các cơ sở này. Kết quả, 50 cơ sở đã khai bổ sung doanh thu với mức tăng 8.358 tỷ đồng, qua đó làm tăng số thu thuế thu nhập doanh nghiệp lên 292,1 tỷ đồng.

Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp có dấu hiệu ngừng hoạt động nhưng vẫn xuất hóa đơn, gần 21.000 doanh nghiệp đã bị phát hiện kê khai thiếu hoặc không kê khai doanh thu. Điều này đã giúp giảm đáng kể thất thu ngân sách nhà nước, đồng thời nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý thuế.

Công tác chống thất thu thuế cũng đạt được những kết quả nổi bật nhờ việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ và phân tích dữ liệu. Những nỗ lực này không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể mà còn góp phần củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào sự công bằng, minh bạch của hệ thống thuế.

Đẩy mạnh tự động hóa

Trên cơ sở những thành tựu đã đạt được, trong năm 2025, ngành Thuế đặt mục tiêu tiếp tục hiện đại hóa công tác thống kê thuế nhằm đáp ứng tốt hơn các yêu cầu ngày càng cao của quản lý thuế và phát triển kinh tế - xã hội. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là hoàn thiện Đề án hiện đại hóa công tác thống kê thuế. Các chỉ tiêu và mẫu biểu báo cáo thống kê sẽ được điều chỉnh để phù hợp hơn với thực tiễn, đồng thời hạ tầng công nghệ thông tin cũng sẽ được nâng cấp nhằm xử lý hiệu quả lượng dữ liệu ngày càng lớn, đảm bảo hệ thống vận hành ổn định và an toàn.

Ngoài ra, ngành Thuế sẽ tăng cường năng lực phân tích dữ liệu bằng cách tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu cho cán bộ về kỹ năng xử lý dữ liệu lớn và sử dụng công nghệ hiện đại. Sự kết hợp của Trí tuệ nhân tạo (AI) và Dữ liệu lớn (Big Data) sẽ được tận dụng tối đa để phát hiện nhanh chóng các dấu hiệu rủi ro và hành vi trốn thuế, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý.

Việc triển khai các chuyên đề phân tích trọng điểm về tình hình người nộp thuế trên toàn quốc cũng sẽ được đẩy mạnh. Ngành Thuế không chỉ tập trung vào các lĩnh vực truyền thống mà còn mở rộng sang các lĩnh vực mới, nhằm đảm bảo quản lý thuế bao quát và toàn diện. Đồng thời, hợp tác quốc tế sẽ được tăng cường để học hỏi kinh nghiệm từ các nước có hệ thống thuế hiện đại, cũng như thúc đẩy chia sẻ dữ liệu và thông tin nhằm kiểm soát hiệu quả hành vi gian lận thuế xuyên biên giới.

Một định hướng quan trọng khác là việc làm sạch cơ sở dữ liệu và áp dụng các giải pháp công nghệ trong quản lý rủi ro. Quy trình chuẩn hóa và làm sạch dữ liệu sẽ được xây dựng bài bản, đảm bảo thông tin kê khai thuế đầy đủ, chính xác. Hệ thống đánh giá mức độ tuân thủ của người nộp thuế sẽ được phát triển, từ đó hỗ trợ các cơ quan thuế trong việc đưa ra các biện pháp quản lý phù hợp.

Song song với đó, ngành Thuế sẽ đẩy mạnh tự động hóa trong quá trình phân tích dữ liệu và thống kê thuế. Các công cụ trực tuyến cho phép cán bộ thuế truy cập và sử dụng dữ liệu mọi lúc, mọi nơi sẽ được triển khai rộng rãi, giúp cải thiện năng suất và hiệu quả làm việc.