ADB: Cần giảm bớt gánh nặng lên chính sách tiền tệ

Tại buổi họp báo công bố báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á (ADO) tháng 9 diễn ra ngày 25/9, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, cho biết: “Nền kinh tế Việt Nam phục hồi mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2024 và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, bất chấp những bất ổn trên toàn cầu. Sự phục hồi ổn định đạt được do sản xuất công nghiệp cải thiện và thương mại gia tăng mạnh mẽ”.

Theo đó, lĩnh vực công nghiệp tiếp tục là động lực chính của tăng trưởng, khi cầu bên ngoài đối với các mặt hàng điện tử xuất khẩu chủ lực góp phần gia tăng sản xuất.

Tính đến tháng 8/2024, tổng kim ngạch xuất khẩu máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 89 tỷ USD, chiếm 33,6% tổng kim ngạch xuất khẩu và tăng gần 21% so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng trưởng ấn tượng này không chỉ cho thấy sự mở rộng về quy mô mà cả việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường quốc tế.

"Công nghiệp định hướng xuất khẩu vẫn là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế. Các đơn đặt hàng mới dần quay trở lại và tiêu dùng phục hồi đã khôi phục tăng trưởng sản xuất trong nửa đầu năm 2024 và đà tăng mạnh mẽ hơn được kỳ vọng sẽ tiếp tục trong cả năm", báo cáo ADO của ADB nêu rõ.

Bên cạnh đó, kinh tế Việt Nam phục hồi cũng được hỗ trợ bởi sự khôi phục của các ngành dịch vụ và sản lượng nông nghiệp ổn định. Tuy nhiên, nhu cầu trong nước còn yếu và triển vọng kinh tế toàn cầu vẫn khó khăn làm tăng thêm sự bất ổn.

Lạm phát dự báo tăng nhẹ ở mức 4% trong 2 năm 2024 và 2025, mặc dù căng thẳng địa chính trị, gồm các cuộc xung đột ở Trung Đông và Nga – Ukraine, có thể tác động tới giá dầu và có khả năng gia tăng lạm phát.

ADB lưu ý thêm, việc Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nới lỏng tiền tệ sẽ giúp giảm bớt một số áp lực lên lạm phát. Đến cuối tháng 8/2024, chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát trung bình trong tám tháng đầu năm là 4,0%, cao hơn mức 3,1% cùng kỳ năm trước. Lạm phát được dự kiến ​​sẽ giảm trong nửa cuối năm 2024, bất chấp việc tăng lương cơ bản có hiệu lực vào tháng 7.

Mặt khác, báo cáo nêu bật một số rủi ro có thể làm chậm đà tăng trưởng của Việt Nam. Cầu bên ngoài tại một số nền kinh tế lớn vẫn yếu, trong khi căng thẳng địa chính trị và những bất ổn liên quan tới cuộc bầu cử tại Mỹ trong tháng 11/2024 có thể khiến thương mại bị phân tán, ảnh hưởng tiêu cực tới xuất khẩu, hoạt động sản xuất và việc làm.

Tăng nhu cầu trong nước đòi hỏi phải có các biện pháp kích thích tài khóa mạnh mẽ hơn, như đẩy nhanh thực hiện đầu tư công, trong khi vẫn phải duy trì lãi suất thấp. Sự phối hợp giữa các chính sách là điều cần thiết để phục hồi kinh tế, trong bối cảnh giá cả tương đối ổn định và nhu cầu còn yếu.

Cần thiết phải đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ từ chính sách tài khóa

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã kéo dài thời hạn áp dụng quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng gặp khó khăn đến hết ngày 31/12/2024. Theo đó, các ngân hàng tiếp tục tái cấu trúc các khoản vay của khách hàng gặp khó khăn trong khi vẫn giữ nguyên các khoản vay này trong cùng nhóm phân loại như trước khi tái cấu trúc.

"Rủi ro các khoản nợ xấu tăng lên do việc tiếp tục gia hạn quy định về cơ cấu lại thời hạn trả nợ làm hạn chế khả năng nới lỏng tiền tệ hơn nữa", ADB nhấn mạnh.

Theo ADB, trong ngắn hạn, chính sách tiền tệ nới lỏng phải được phối hợp chặt chẽ với việc thực hiện chính sách tài khóa nhằm thúc đẩy hiệu quả hoạt động kinh tế. Chính sách tiền tệ sẽ theo đuổi mục tiêu kép là ổn định giá cả và tăng trưởng, cho dù không gian chính sách bị hạn chế.

Ngoài ra, ADB cũng đánh giá, nhờ sự can thiệp kịp thời của Ngân hàng Nhà nước vào thị trường ngoại hối và nghiệp vụ thị trường mở, VND đã giảm giá 5% so với USD trong nửa đầu năm 2024, thấp hơn một số đồng tiền khác trong khu vực.

"Mặc dù Ngân hàng Nhà nước tiếp tục theo đuổi chính sách tiền tệ hỗ trợ, song năng lực thực hiện chính sách này đã bị hạn chế đáng kể. Do vậy, cần thiết phải đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ từ chính sách tài khóa, tăng cường giải ngân đầu tư công và cải cách quản lý nhà nước hơn nữa để giảm bớt gánh nặng lên chính sách tiền tệ trong việc thúc đẩy nền kinh tế", ADB khuyến nghị.