63% doanh nghiệp tạo tác động có lãi, Việt Nam là điểm đến hàng đầu của nhà đầu tư quốc tế

PGS.TS. Hồ Sỹ Hùng - Chủ tịch VCCI phát biểu tại Diễn đàn. Ảnh: HD

Hiện nay, hệ sinh thái đầu tư tác động tại Việt Nam đang phát triển ấn tượng và đã bắt đầu có những kết quả đầu tiên. Theo báo cáo của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (nay là Bộ Tài chính), năm 2022, cả nước có khoảng 22.000 doanh nghiệp tạo tác động xã hội, chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, giáo dục, y tế, thủ công mỹ nghệ….

Chỉ sau vài năm, nghiên cứu mới đây do Quỹ Đầu tư Tác động Impact Investment Exchange (IIX) tổng hợp cho thấy con số này đã tăng lên khoảng 26.000 doanh nghiệp vào năm 2025.

Phát biểu tại Diễn đàn Đầu tư tác động Việt Nam 2025 với chủ đề “Thúc đẩy tăng trưởng bền vững: Mở khóa đầu tư tác động cho tương lai Việt Nam” được tổ chức bởi Quỹ Đầu tư Tác động Impact Investment Exchange (IIX), Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada (GAC) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vào ngày 10/12/2025, PGS.TS. Hồ Sỹ Hùng - Chủ tịch VCCI đánh giá, những doanh nghiệp tạo tác động xã hội không chỉ tạo ra việc làm và dịch vụ có ý nghĩa xã hội, mà còn thu hút ngày càng nhiều nguồn vốn đầu tư từ trong nước lẫn quốc tế.

PGS.TS. Hồ Sỹ Hùng nhận định, hệ sinh thái đầu tư tác động của Việt Nam đang từng bước trưởng thành, đóng góp ngày càng rõ nét vào tăng trưởng kinh tế bền vững và phát triển xã hội.

Các chuyên gia, doanh nghiệp thảo luận tại Diễn đàn. Ảnh: HD

Trình bày Báo cáo toàn cảnh đầu tư tác động tại Việt Nam 2025, bà Kathy-Thủy Nguyễn - Giám đốc quốc gia IIX Việt Nam cho biết, Việt Nam đang phát triển như là một thị trường tiềm năng cho đầu tư tác động tại khu vực Đông Nam Á, với tốc độ tăng trưởng nhanh.

Về quy mô, từ năm 2012 đến nay, hơn 1,6 tỷ USD vốn tác động đã được giải ngân tại Việt Nam. Riêng năm 2024, khoảng 2,83 tỷ USD vốn cam kết vào Việt Nam cho các mục tiêu phát triển bền vững, vốn từ các nhà đầu tư Tổ chức tài chính phát triển (DFI) chiếm khoảng 97%. Việt Nam đứng top đầu điểm đến của các DFI trong khu vực.

Kết quả từ Chỉ số Đầu tư Tác động Việt Nam (Chỉ số Cam) 2025 càng khẳng định xu hướng tích cực này, khi Việt Nam đạt 51/100 điểm, tiếp tục đứng đầu khu vực ASEAN và vượt trên mức trung bình toàn cầu là 44 điểm.

Việt Nam duy trì mức cân bằng trên ba trụ cột: Bình đẳng giới – Khí hậu – Cộng đồng. 87% doanh nghiệp tạo tác động cho biết tạo ra tác động tích cực lên môi trường, nhiều doanh nghiệp tạo tác động ghi nhận tác động xã hội ở các khía cạnh về đào tạo phát triển nhân lực và tạo sinh kế.

Tuy nhiên, bà Kathy-Thủy Nguyễn cho rằng, nhiều doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với khó khăn về vốn, do thiếu minh bạch tài chính, không có kế hoạch kinh doanh rõ ràng, mạng lưới kết nối còn yếu.

Hơn nữa, 100% nhà đầu tư được khảo sát cho biết việc thiếu doanh nghiệp “đủ chuẩn" là lý do hàng đầu để mở rộng hoạt động đầu tư tại Việt Nam.

Ngoài ra, khung chính sách tại Việt Nam đang được cải thiện, đặc biệt là về tài chính xanh, nhưng chưa có chính sách hoặc định nghĩa pháp lý riêng cho các doanh nghiệp tạo tác động. Do đó, việc hoàn thiện khung khổ pháp lý được nhiều doanh nghiệp nêu ra, cũng như phải tăng cường các chương trình ưu đãi về tài chính cho doanh nghiệp và phát triển thành các hệ sinh thái từ vốn, đầu tư đến liên kết phát triển.

Cũng về vấn đề này, Chủ tịch VCCI nhận định, các doanh nghiệp tạo tác động cần nâng cao năng lực cốt lõi và tư duy thị trường; nhà đầu tư cần ưu tiên các lĩnh vực có tác động lớn và tăng cường hợp tác với các định chế tài chính phát triển và nguồn vốn thiện nguyện. VCCI cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các tổ chức quốc tế và trong nước để hỗ trợ các doanh nghiệp tạo tác động, các nhà đầu tư nhằm thúc đẩy hơn nữa các hoạt động đầu tư, kinh doanh tạo tác động, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, bao trùm.

Bên cạnh đó, các chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng, sự đồng hành của các tổ chức quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng để phát triển, hỗ trợ các doanh nghiệp tạo tác động.

Tại Diễn đàn, ông Jim Nickel - Đại sứ Canada tại Việt Nam khẳng định cam kết của Canada hỗ trợ đầu tư tác động tại Việt Nam thông qua qua các chương trình hợp tác phát triển, đồng thời huy động nguồn vốn từ khu vực tư nhân để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm.

Thông qua Dự án sẵn sàng cho đầu tư tác động tại Việt Nam (IIRV) do IIX thực hiện, ông Jim Nickel cho biết, Canada đã hỗ trợ các doanh nghiệp hướng tới phụ nữ, doanh nghiệp tạo tác động tích cực tới môi trường và xã hội, nâng cao năng lực, mở rộng mạng lưới để thu hút vốn tư nhân quy mô lớn. Hiện Dự án đã hỗ trợ gần 250 doanh nghiệp tạo tác động và đã huy động thành công 17,5 triệu đô la Canada vốn tư nhân.