Kiến nghị giảm mạnh mức thu tiền sử dụng đất, thuê đất

Kiến nghị giảm mạnh mức thu bổ sung

Nội dung trọng tâm trong góp ý của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) là kiến nghị sửa đổi khoản 2 Điều 50 và khoản 9 Điều 51 của Nghị định 103/2024/NĐ-CP.

HoREA đề xuất giảm mức thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bổ sung từ 5,4%/năm xuống chỉ còn 0,5%/năm, tính trên số tiền sử dụng đất phải nộp.

Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, mức 5,4%/năm là quá cao, mang tính “hồi tố”, chưa phù hợp với quy định pháp luật hiện hành và gây thêm áp lực tài chính cho doanh nghiệp và người dân.

Ông Châu đưa ra các ví dụ cụ thể: Một dự án được giao đất từ năm 1995, nếu tính theo mức 5,4%/năm trong vòng 30 năm thì số tiền bổ sung phải nộp lên tới 162 tỉ đồng - cao hơn cả tiền sử dụng đất gốc. Trong khi đó, nếu áp dụng mức 0,5%/năm, số tiền này chỉ còn 15 tỉ đồng.

HoREA cũng chỉ ra rằng, các trường hợp phải nộp bổ sung này hầu hết liên quan đến các quy định cũ trong Luật Đất đai 1993, 2003 và 2013, khi chưa có quy định về nghĩa vụ tài chính này. Do đó, việc áp dụng hồi tố là không phù hợp với nguyên tắc của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.

Đề xuất điều chỉnh giá tính tiền sử dụng đất cho người dân

Đối với khoản tiền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất hoặc xin cấp “sổ đỏ”, HoREA kiến nghị sửa đổi khoản 1 Điều 5 của Nghị định.

Hiệp hội đề xuất áp dụng mức tính 20% giá đất bảng đối với diện tích đất trong hạn mức và 30% đối với diện tích vượt hạn mức. Mức này thấp hơn so với phương án 30%-50% đang được đề xuất.

Theo HoREA, cơ chế tính tiền sử dụng đất hiện hành khiến nhiều người dân rơi vào cảnh không thể hợp thức hóa nhà đất vì chi phí quá cao. Một số trường hợp phải nộp từ 1,7 đến 4,5 tỉ đồng, dẫn đến việc rút lại hồ sơ hoặc chấp nhận sử dụng đất mà không có sổ.

Kiến nghị giảm tỉ lệ đơn giá thuê đất để phù hợp thực tiễn

Bên cạnh đó, HoREA cũng kiến nghị giảm tỉ lệ phần trăm tính đơn giá thuê đất hằng năm từ mức 0,25% - 3% hiện hành xuống còn 0,25% - 1,5%. Mức điều chỉnh này nhằm tạo điều kiện để các địa phương ban hành mức thu phù hợp với thực tế và năng lực tài chính của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh bảng giá đất điều chỉnh mới đã tăng từ 2 đến gần 40 lần tại TP.HCM.

Ông Châu cho biết, việc tăng giá thuê đất đã gây sốc cho nhiều doanh nghiệp. Có trường hợp thuê kho tại TP.HCM bị đội chi phí thuê lên hơn 20 tỉ đồng/năm, ảnh hưởng đến hoạt động logistics, kéo theo chi phí hàng hóa tăng và giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Về trách nhiệm trong việc chậm xác định nghĩa vụ tài chính, HoREA nhấn mạnh doanh nghiệp không có lỗi nếu chưa được cơ quan nhà nước thông báo số tiền phải nộp. Trường hợp duy nhất doanh nghiệp bị xem là vi phạm là khi đã có thông báo nhưng không nộp trong thời hạn. Do đó, việc quy lỗi cho doanh nghiệp trong các trường hợp kéo dài nhiều năm là không khả thi.

Về lâu dài, HoREA kiến nghị cần sửa đổi điểm d khoản 2 Điều 257 Luật Đất đai 2024 để bãi bỏ quy định Chính phủ được phép yêu cầu nộp bổ sung khoản tiền chưa được tính trước đây. Việc này nhằm đảm bảo tính đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tránh chồng chéo và hồi tố không hợp lý.

HoREA đánh giá cao việc Bộ Tài chính lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp và các hiệp hội, đồng thời kêu gọi các cơ quan soạn thảo tiếp tục xem xét, điều chỉnh để chính sách đất đai ngày càng hợp lý, minh bạch và giảm gánh nặng cho người dân, doanh nghiệp.