Nghệ thuật chốt lời trong uptrend: “Giữ lãi lớn, cắt lỗ nhỏ”

Chiến lược tối đa hóa lợi nhuận

Dẫn lại bài học từ nhà đầu tư huyền thoại Stanley Druckenmiller,  người từng đạt mức sinh lời trung bình 30%/năm suốt 3 thập kỷ mà không có năm nào thua lỗ, ông Đức cho rằng, chìa khóa không nằm ở số lượng lãi nhỏ, mà ở việc tối ưu lợi nhuận khi gặp thời điểm vàng.

“Trong các năm có cơ hội, quỹ Quantum Fund có thể đạt mức sinh lời tới 80–100%. Nhưng ngay cả khi chỉ sinh lời 5–10%, việc duy trì ổn định và tránh thua lỗ cũng đã đủ để trở thành quỹ thành công nhất lịch sử. Nhà đầu tư cần hành động quyết liệt trong những năm thị trường thuận lợi, thay vì e dè đứng ngoài cuộc,” ông Đức phân tích.

Một sai lầm phổ biến ở nhà đầu tư cá nhân là “chốt lời quá sớm”. Theo ông Đức, tư duy “vừa lãi đã bán” sẽ khiến nhà đầu tư bỏ lỡ các nhịp tăng dài hơi. Cổ phiếu giống như một con tàu. Khi đã khởi hành, nó ít khi dừng lại sớm, trừ trường hợp cổ phiếu đầu cơ (penny).

“Nhà đầu tư cần xác định rõ mục tiêu nắm giữ trong 9 - 12 tháng nếu đã chọn đúng cổ phiếu có tiềm năng”, Chuyên gia của VPBankS chia sẻ.

Chiến lược của Druckenmiller là giải ngân mạnh ở vùng đáy, sau đó chỉ tăng tỷ trọng khi cổ phiếu có dấu hiệu tích cực. Ông không mua vì cổ phiếu “rẻ”, mà chọn những doanh nghiệp hưởng lợi rõ ràng từ chu kỳ kinh tế. Cách tiếp cận này có thể áp dụng với các mã cổ phiếu lớn như VIC, VHM trên thị trường chứng khoán Việt Nam, hay gần đây là NVDA trên thị trường Mỹ.

Chốt lời theo chiến lược cũng không mang tính “tuyệt đối ngay lập tức”. Ông Druckenmiller thường chia lệnh chốt lời thành 3 - 4 lần, bán dần khi cổ phiếu vượt các mốc định giá, và chỉ thoát hoàn toàn khi thị trường có tín hiệu tạo đỉnh (thường dựa vào phân tích kỹ thuật như mất đường MA50).

Đầu tư theo chủ đề, không “ôm lỳ” một mã

Đầu tư theo câu chuyện và luân chuyển danh mục là một phần trong phương pháp đầu tư hiện đại mà ông Nguyễn Việt Đức khuyến nghị. Không giống thói quen “ôm lỳ” một cổ phiếu, nhà đầu tư chuyên nghiệp cần đa dạng hóa hợp lý và luôn chủ động tìm kiếm cơ hội mới.

Theo ông Đức, Druckenmiller thường đầu tư tập trung vào 10 cổ phiếu chính (chiếm 60% danh mục), nhưng đồng thời thử nghiệm nhiều ý tưởng mới với tỷ trọng nhỏ (2–3%).

“Một ý tưởng hay thì phải mua ngay, vì chỉ sau một ngày, cả thế giới có thể biết đến nó. Sau đó, nếu ý tưởng được xác thực bằng giá, mới tăng tỷ trọng tiếp,” ông Đức chia sẻ.

Ngoài việc đa dạng hóa có chọn lọc, chiến lược của nhà đầu tư huyền thoại còn tập trung vào hai nhóm ngành chính tại từng thời điểm. Tỷ lệ phân bổ vốn thường là 70% cho nhóm ngành chính và 30% cho nhóm thứ hai. Ví dụ, thời điểm hiện tại, nhóm bất động sản và nhóm bán lẻ/chứng khoán đang là những “ngôi sao” sáng tại thị trường Việt Nam.

Ông Đức đặc biệt nhấn mạnh tới tư duy đầu tư theo chủ đề. Chẳng hạn, câu chuyện TP. Hồ Chí Minh sáp nhập tỉnh, phát triển cảng biển và đầu tư hạ tầng là chủ đề có thể đem lại biên lợi nhuận lớn trong 3–5 năm tới nếu chọn đúng cổ phiếu dẫn dắt. “Một chủ đề đủ mạnh có thể giúp cổ phiếu tăng từ 2 đến 7 lần,” ông nói.

Thua lỗ cục bộ là chuyện bình thường trong đầu tư. Quan trọng là nhà đầu tư phải “mất ít và lãi lớn”. Với các mã cổ phiếu thử nghiệm nếu thua lỗ, ông Đức khuyến nghị nên cắt lỗ sớm, nhưng đồng thời phải mạnh dạn gia tăng tỷ trọng ở các mã đang lãi. Cách tiếp cận này giúp tỷ suất lợi nhuận tổng thể được nâng lên.

Mỗi quý, nhà đầu tư nên đánh giá hiệu suất tổng thể để điều chỉnh chiến lược. Nếu trong một quý, có 2–3 mã lỗ nhưng 3–4 mã còn lại sinh lời vượt thị trường, thì chiến lược đầu tư vẫn đang đi đúng hướng.

“Đừng đánh giá một cổ phiếu trong vài ngày. Hãy chờ một quý để xem xét hiệu quả,” ông Đức chia sẻ.