Bài 3: Phát triển người tham gia Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế: Sẵn sàng cho giai đoạn mới

Tiếp tục tập trung các giải pháp cụ thể

Ngày 18/11 vừa qua, BHXH Việt Nam đã có công văn số 3023/BHXH-QLT về việc rà soát, khai thác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT trong 2 tháng cuối năm 2025. Đáng chú ý, qua phân tích cơ sở dữ liệu do BHXH Việt Nam quản lý, có trên 2 triệu người đang được bảo lưu thời gian đóng BHXH và trên 365.410 người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Các thông tin đóng - hưởng BHXH, BHYT của nhóm này đã được xác thực với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

BHXH Việt Nam nhấn mạnh: Đây là nguồn dữ liệu, tiềm năng lớn để phát triển người tham gia BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình. Yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố tiếp nhận ngay dữ liệu được chuyển về và khẩn trương giao các phòng nghiệp vụ, BHXH các cơ sở trên địa bàn phối hợp với các đơn vị có liên quan, tổ chức dịch vụ thu rà soát, tuyên truyền, vận động, kịp thời phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

BHXH Việt Nam cũng yêu cầu rõ: trước ngày mùng 05 hằng tháng, BHXH các tỉnh phải báo cáo kết quả rà soát và phát triển người tham gia từ nguồn dữ liệu này gửi về BHXH Việt Nam.

Các yêu cầu của BHXH Việt Nam đã và đang nhanh chóng được BHXH các tỉnh, thành phố và BHXH cơ sở khẩn trương triển khai cụ thể. Đơn cử như tại tỉnh Bắc Ninh, ngày 21/11 (chỉ sau 3 ngày có công văn chỉ đạo của BHXH Việt Nam), BHXH tỉnh Bắc Ninh đã có văn bản chỉ đạo BHXH các cơ sở trên địa bàn khẩn trương tiếp nhận dữ liệu 10.206 người đang bảo lưu thời gian đóng BHXH và người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp (đã được xác thực với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư); chuyển cho các tổ chức dịch vụ thu, các xã, phường kịp thời rà soát, tuyên truyền, vận động phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

BHXH tỉnh Bắc Ninh cũng nhấn mạnh rất rõ yêu cầu thực hiện với BHXH các cơ sở: Trước ngày 03 hằng tháng, báo cáo kết quả rà soát và phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT từ nguồn dữ liệu này về phòng Quản lý thu & Phát triển người tham gia.

Xây dựng nền tảng quan trọng

Ngày 13/11 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 - năm đầu tiên triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030; trong đó, tập trung thúc đẩy các giải pháp để đạt tăng trưởng 2 con số. Cụ thể, Nghị quyết của Quốc hội đã xác định các chỉ tiêu chủ yếu, trong đó đáng chú ý là tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước (GDP) phấn đấu từ 10% trở lên; GDP bình quân đầu người đạt 5.400-5.500 USD… Nghị quyết của Quốc hội cũng xác định mục tiêu phát triển BHYT năm 2026, đạt 95,5% dân số.

Như vậy, với hệ thống BHXH Việt Nam, việc đạt chỉ tiêu BHYT như thế nào trong năm 2025 sẽ mang tính chất quyết định kết quả thực hiện cho cả giai đoạn 5 năm vừa qua; đồng thời tạo nền tảng quan trọng để phấn đấu tăng trưởng độ bao phủ BHYT trong cả giai đoạn 5 năm tiếp theo.

Tương tự, với các chỉ số người tham gia BHXH (bao gồm cả BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện), Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), những kết quả thực hiện năm 2025 đóng vai trò là tiền đề quan trọng, sẽ mở ra động lực phát triển cho giai đoạn 2026-2030.

Nhìn sâu hơn, các chỉ số thực hiện BHXH, BHYT, BHTN giai đoạn vừa qua không chỉ phản ánh kết quả một cách thuần túy. Quan trọng hơn là quy trình nghiệp vụ; từ chỉ đạo, định hướng cho đến tổ chức thực hiện ở cơ sở.

Minh chứng cho điều này có thể thấy rõ từ chỉ đạo của BHXH Việt Nam đã nêu ở trên; đi từ chỉ đạo của BHXH Việt Nam xuống BHXH cấp tỉnh và BHXH cấp cơ sở; đã cho thấy sự chuyển đổi tư duy, mang tính trực diện, cụ thể hóa rất cao theo phương châm: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ kết quả và rõ thời gian.

Tinh thần này tiếp tục được cụ thể hóa mạnh mẽ ở nhiều chỉ tiêu nhiệm vụ quan trọng khác đang được toàn hệ thống BHXH tập trung thực hiện. Ngoài mục tiêu phát triển ngươi tham gia, còn có thể kể đến công tác thu, giảm số chậm đóng, quản lý quỹ khám, chữa bệnh BHYT, chi trả chế độ BHXH, BHTN cho người lao động…

Cũng cần nhấn mạnh thêm, từ đầu năm đến 2025 đến nay, cùng với quá trình sáp nhập địa giới hành chính cấp tỉnh, triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cơ cấu hệ thống BHXH Viêt Nam cũng được đổi mới sắp xếp lại theo hướng “tinh - gọn - hiệu lực - hiệu quả”. Quy trình nghiệp vụ lĩnh vực BHXH, BHYT cũng được cải tiến mạnh mẽ, bảo đảm phù hợp với thực tiễn bộ máy chính quyền địa phương, gắn với chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin mạnh mẽ.

Trong khó khăn thách thức, thực tiễn các địa phương cũng đang xây dựng lên các mô hình sáng tạo, cách làm hay… Hiệu quả được chứng minh qua những chỉ tiêu nhiệm vụ năm 2025 đã và đang từng bước được toàn hệ thống BHXH Việt Nam thực hiện và dần “về đích” mạnh mẽ. Đây sẽ là những tiền đề đóng vai trò cơ sở nền tảng để hướng tới các mục tiêu nhiệm vụ năm 2026 và xa hơn là cả giai đoạn 5 năm tiếp theo.