Chốt tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 15,5 triệu đồng: Lương bao nhiêu thì người dân phải đóng thuế?

Ngày 17/10, 100% thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã thông qua Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, áp dụng từ kỳ tính thuế 2026 (tháng 3/2027).

Theo Nghị quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân như sau: Mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế tăng lên 15,5 triệu và người phụ thuộc 6,2 triệu đồng. Cá nhân được trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh, phụ cấp, trợ cấp..., số còn lại là thu nhập tính thuế cá nhân. Các mức này tăng khoảng 40% so với hiện hành và được tính theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người, tốc độ tăng GDP bình quân đầu người. 

Trước đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã trình bày tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết.

Theo tờ trình, việc tăng này theo tốc độ tăng của thu nhập bình quân đầu người và tăng GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay khoảng 40-42%.

Theo tính toán, đến hết năm 2025, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã biến động trên 20% so với thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất (năm 2020) là 21,24%, vì vậy đảm bảo cơ sở pháp lý của việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cần phù hợp với biến động của giá cả, ngoài chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là chỉ số phản ảnh sự biến động chung của giá cả thì có các yếu tố khác cũng tác động tới giá cả như thu nhập bình quân đầu người, GDP bình quân, mức chi tiêu bình quân đầu người trong một giai đoạn nhất định…

Theo phương án này, cá nhân người nộp thuế (không có người phụ thuộc) thu nhập 17 triệu đồng/tháng, từ kỳ tính thuế năm 2026, họ chưa phải đóng thuế, sau khi trừ các khoản bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh cho bản thân (Phần thu nhập vượt trên 17,285 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).

Cụ thể, cá nhân là người nộp thuế (nếu không có người phụ thuộc) có mức thu nhập là 17 triệu đồng/tháng, sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% (8% bảo hiểm xã hội + 1,5% bảo hiểm y tế + 1% bảo hiểm thất nghiệp) là 1,785 triệu đồng (17 triệu đồng x 10,5%) + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) = 17,285 triệu đồng.

Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 1 người phụ thuộc với mức thu nhập là 24 triệu đồng/tháng, sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% x 24 = 2,52 triệu đồng + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) + 6,2 triệu đồng (giảm trừ cho 1 người phụ thuộc) = 24,22 triệu đồng.

Với mức thu nhập 24 triệu đồng/tháng, người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 24,22 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).

Trường hợp cá nhân người nộp thuế có 2 người phụ thuộc với mức thu nhập là 31 triệu đồng/tháng thì sau khi trừ các khoản bảo hiểm là 10,5% x 31 = 3,255 triệu đồng + 15,5 triệu đồng (giảm trừ cho bản thân người nộp thuế) + 12,4 triệu đồng (giảm trừ cho 2 người phụ thuộc (6,2 triệu đồng x2)) = 31,155 triệu đồng.

Với mức thu nhập 31 triệu đồng/tháng, người này vẫn chưa phải nộp thuế (phần thu nhập vượt trên 31,155 triệu đồng/tháng mới bắt đầu chịu thuế với mức thuế suất bắt đầu từ 5%).

Thực hiện phương án này, dự kiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 21.000 tỷ đồng/năm so với mức thu và số lượng người nộp thuế theo quy định hiện hành.

Báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách Phan Văn Mãi nói đa số ý kiến trong cơ quan này thống nhất với định hướng nâng mức giảm trừ gia cảnh và cơ bản nhất trí với mức giảm trừ gia cảnh mà Chính phủ đề xuất.

Tuy nhiên, theo ông Mãi, một số ý kiến cho rằng mức giảm trừ gia cảnh có thể phù hợp tại thời điểm hiện nay, nhưng do mới chỉ tính toán theo tốc độ tăng của các chỉ tiêu năm 2025 so với năm 2020 là chưa đáp ứng thực tiễn.

Bởi vậy, ông đề nghị Chính phủ cân nhắc để có khoảng dư địa cần thiết, cân nhắc phương án tính toán tỷ lệ tăng theo tốc độ tăng của mức thu nhập hoặc GDP bình quân đầu người dự kiến thực hiện năm 2025 và các năm tới so với thực hiện năm 2020. Ngoài ra, một số ý kiến cũng đề nghị quy định mức giảm trừ gia cảnh cao hơn so với phương án dự kiến của Chính phủ.

Ông Phan Văn Mãi cũng kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội cân nhắc không ban hành nghị quyết riêng về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tại phiên họp này. Thay vào đó, nội dung quy định cụ thể về mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, hiệu lực thi hành cần được xem xét, thảo luận, quy định cụ thể vào dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) để đảm bảo tính thống nhất, dễ áp dụng.

Thanh Hoa