Phát huy vai trò của Hiệp hội Ngân hàng - Kinh nghiệm từ Hiệp hội Ngân hàng Anh và gợi ý cho Việt Nam

Promoting the role of the banking association - experience from the British Banking Association and suggestions for Vietnam

Abstract: In recent years, Vietnam Banks Association (VNBA) has made strong development, truly be-coming a trusted “home” for member organizations and an important “bridge” between mem-bers and management agencies. Member organizations have expanded and grown in both scale and operational capacity, actively contributing to the socio-economic development of the coun-try in general and the Vietnam banking system in particular. As a bridge, VNBA promptly in-formed the policies of the Party, the National Assembly, the Government and the Banking in-dustry to its members, and organized many forums for sharing views between member organi-zations and state management agencies. However, the economic integration process, along with the challenges and difficulties posed, requires VNBA to continue to transform, be creative in operations, strengthen cooperation, and further promote its role and position in the system. The article shares experience as well as the development process and significant transition of the British Banking Association, and then offers some suggestions to further promote the role and position of the Vietnam Banks Association.

Từ hơn 100 năm trước, khởi nguồn tại các quốc gia Tây Âu, mô hình Hiệp hội Ngân hàng đã ra đời và phát triển cho đến ngày nay. Cùng với những vai trò tích cực mà hiệp hội mang lại, nhiều nước trên thế giới đã học tập theo mô hình này, trong đó có Việt Nam. Trong suốt 30 năm hình thành và phát triển, HHNH Việt Nam đã thể hiện rõ tầm quan trọng của mình. Để phát huy hơn nữa vai trò của HHNH Việt Nam, có thể học tập kinh nghiệm từ Hiệp hội Ngân hàng Anh - một trong những hiệp hội lâu đời trên thế giới đã khẳng định được vị thế quan trọng của mình, để từ đó đưa ra những định hướng, hoạt động phù hợp.

1. Kinh nghiệm từ Hiệp hội Ngân hàng Anh

Hiệp hội Ngân hàng Anh (BBA) được thành lập vào năm 1919 sau khi Hiệp hội Ngân hàng Trung ương và Hiệp hội Ngân hàng Quốc gia Anh sáp nhập thành một đơn vị duy nhất nhằm thúc đẩy lợi ích của ngành Ngân hàng trong nước. Thành viên được tham gia vào tổ chức này bị giới hạn ở các ngân hàng Anh. Cho đến năm 1972 thì mở cửa cho cả các tổ chức nước ngoài hoạt động trong nước. Hiện nay, Hiệp hội Ngân hàng Anh có hơn 300 thành viên là những tổ chức dịch vụ tài chính và chuyên nghiệp hàng đầu thế giới, với trụ sở tại hơn 60 quốc gia. Là đại diện của cụm ngân hàng quốc tế lớn nhất thế giới, BBA thể hiện rõ vai trò của mình trong mối quan hệ với các nhà lập pháp, hành pháp, các cơ quan truyền thông,… với mục tiêu thúc đẩy hệ thống pháp luật, luật lệ hỗ trợ khách hàng, khuyến khích tăng trưởng, nâng cao các quy chuẩn trong ngành công nghiệp ngân hàng của Anh. Hiệp hội Ngân hàng Anh có nguồn lực chính sách lớn nhất và toàn diện nhất dành cho các ngân hàng ở Anh và đại diện cho các thành viên của họ trong nước, ở châu Âu và trên toàn cầu. Các thành viên của BBA quản lý hơn 7 nghìn tỷ bảng Anh tài sản ngân hàng ở Anh, tuyển dụng gần nửa triệu nhân sự trên toàn quốc, đóng góp hơn 60 tỷ bảng Anh cho nền kinh tế Anh mỗi năm và cho vay hơn 150 tỷ bảng Anh cho các doanh nghiệp. BBA hỗ trợ và thúc đẩy các chính sách và sáng kiến cân bằng giữa lợi ích của ngân hàng và lợi ích công cộng rộng hơn. Để có thể đạt được những thành tựu này, 3 ưu tiên cốt lõi trong hoạt động của Hiệp hội Ngân hàng Anh luôn được quan tâm bao gồm:

• Giúp đỡ khách hàng – cả người tiêu dùng và doanh nghiệp.

• Thúc đẩy tăng trưởng, bao gồm hỗ trợ Vương quốc Anh trở thành trung tâm tài chính toàn cầu.

• Nâng cao tiêu chuẩn – cả về chuyên môn và đạo đức.

Sau khi sáp nhập cùng các tổ chức khác bao gồm Hiệp hội thanh toán, Hội đồng cho vay thế chấp, Hiệp hội thẻ để thành lập UK Finance kể từ năm 2017, tổ chức này càng thúc đẩy cạnh tranh, đưa ra các chiến lược mới thúc đẩy sự phát triển toàn diện của các tổ chức tài chính thành viên. Sự thay đổi này đã tạo ra những bước phát triển vượt bậc trong công tác tổ chức và quản lý cũng như vai trò của hiệp hội đối với các tổ chức tài chính ở Anh. Vì lợi ích của các khách hàng, BBA nỗ lực cải thiện khả năng tiếp cận tài chính thông qua việc hỗ trợ mở rộng Quỹ cho chương trình vay, thúc đẩy việc cho vay mới; đưa ra các quy chuẩn ngân hàng, đặc biệt là các tiêu chuẩn nghề nghiệp; tham gia vào việc xây dựng lãi suất liên ngân hàng Libor.

2. Một số gợi ý nhằm phát huy vai trò của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam

Với sự phát triển mạnh mẽ của hệ thống tài chính Việt Nam, mỗi tổ chức cần xây dựng chiến lược cạnh tranh, tăng cường quy mô và năng lực tài chính riêng. Song, vai trò của HHNH Việt Nam trong việc kết nối các thành viên là vô cùng quan trọng, tạo nên sức mạnh tập thể của hệ thống ngân hàng.

Để thực hiện được điều này, một số gợi ý phát triển được đưa ra, cụ thể:

Một là, HHNH Việt Nam cần mạnh mẽ thúc đẩy hoàn thiện việc thực hiện tái cơ cấu mô hình tổ chức và quy mô hoạt động. Cơ cấu lại mô hình quản trị và nhân sự điều hành theo hướng: các vị trí cấp cao phải là những người đang đương nhiệm các vị trí quan trọng, có tiếng nói và vai trò nhất định trong hệ thống; các thành viên trong Hội đồng Hiệp hội/Hội đồng điều hành nên là lãnh đạo đại diện của các ngân hàng lớn trong hệ thống; bổ sung các nhân sự có kinh nghiệm hoạt động trong nhiều lĩnh vực quan trọng (nông nghiệp, công nghiệp, thương mại…), sẵn sàng hỗ trợ các ngân hàng trong việc phát triển sản phẩm, dịch vụ. Theo kinh nghiệm từ BBA, việc liên kết với các tổ chức khác để thành lập nên các bộ phận chuyên trách trong từng mảng thanh toán, thẻ,… để đưa ra những tư vấn khi lấy ý kiến là vô cùng cần thiết.

Hai là, định hướng phát triển HHNH Việt Nam trở thành đầu mối triển khai các chương trình Giáo dục tài chính tại Việt Nam, tiến tới việc phổ cập tài chính cho người dân; thành lập trung tâm đào tạo lớn; tổ chức tu nghiệp hằng năm để nâng cao trình độ cho cán bộ nhân viên ngân hàng; nâng cao năng lực nghiệp vụ, nắm bắt xu hướng để đào tạo chuyên sâu cũng như giáo dục đạo đức nghề nghiệp. Tham gia với vai trò báo cáo viên thường xuyên tại các trường đại học có khoa chuyên ngành về ngân hàng, tài chính để định hướng phát triển nghề nghiệp.

Ba là, nâng cao vai trò của HHNH Việt Nam như một kênh lấy ý kiến chính sách, pháp luật hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế. Nên có sự góp mặt của HHNH Việt Nam trong cơ chế thành viên đặc biệt tham gia việc hoạch định chính sách hay trước mỗi dự thảo ban hành về lĩnh vực tài chính.

Bốn là, xây dựng mối quan hệ công tác giữa HHNH Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước, trong đó chỉ ra những vấn đề cần có sự tham gia ý kiến của HHNH Việt Nam. Cải thiện các thủ tục hành chính và quản lý nhà nước với HHNH Việt Nam để tạo điều kiện cho Hiệp hội được đưa ra quan điểm đóng góp cho sự phát triển chung của hệ thống tài chính trong vai trò tổ chức quần chúng.

Tựu chung lại, trong những năm qua, với vai trò cầu nối của mình, HHNH Việt Nam đã hỗ trợ tích cực cho hoạt động của các hội viên hiệp hội, hỗ trợ tuyên truyền chính sách pháp luật cập nhật, kịp thời dành cho các thành viên. Tuy nhiên, trong bối cảnh phát triển kinh tế mạnh mẽ cùng với những chiến lược mới của ngành Ngân hàng, HHNH Việt Nam cần tiếp tục có những sự thay đổi tích cực, học tập kinh nghiệm từ sự thành công của hiệp hội ngân hàng ở các quốc gia khác trên thế giới.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

- Đỗ Thị Bích Hồng, Lê Phú Lộc, Vai trò của Hiệp hội ngân hàng Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, Tạp chí Ngân hàng, 2015

- British Bankers Association (BBA): Meaning, Responsibilities (investopedia.com)

Bài đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 4 năm 2024