Vì sao công nhân mất việc vẫn phải đóng thuế thu nhập cá nhân?
Đó là câu hỏi của hàng nghìn công nhân tại Công ty Pou Yuen, khi bị thu 10% thuế TNCN đối với khoản tiền trợ cấp thôi việc sau khi bị doanh nghiệp cho nghỉ hàng loạt vì không có đơn hàng.
Như DĐDN đã thông tin, do khó khăn đơn hàng, Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam đã chấm dứt hợp đồng lao động với hơn 2.300 công nhân. Lao động bị cắt giảm được hỗ trợ 0,8 tháng lương cho mỗi năm làm việc, mức cao nhất nhận 379 triệu đồng, thấp nhất 12 triệu đồng. Tuy nhiên, sau khi nhận số tiền trợ cấp này, Công nhân bị trừ 10% thuế thu nhập cá nhân (TNCN) trên tổng tiền hỗ trợ đang để lại nhiều ý kiến trái chiều.
Cụ thể, theo phản ánh của người lao động tại Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam, nhiều công nhân đã có thời gian làm thâm niên bình quân từ 15-20 năm, mức lương bình quân 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc là gần 11,6 triệu đồng, tổng số tiền chị nhận là 181 triệu đồng.
Tuy nhiên, số tiền trên sẽ được công ty chia làm hai phần. Trong đó, khoản trợ cấp thôi việc theo quy định pháp luật cho thời gian làm từ trước 2009, mỗi năm được trả 50% tháng lương, tương đương khoảng 32 triệu đồng không bị tính thuế. Còn 149 triệu đồng được xem là cao hơn so với quy định, công ty khấu trừ 10% tức gần 15 triệu đồng, và điều này khiến người lao động thắc mắc vì cho rằng đây là số tiền có được do mất việc nhưng vẫn bị trừ thuế khiến người lao động cảm thấy bị thiệt thòi.
Đáng chú ý, những thông tin này được thông báo từ phía Công ty Pou Yuen cho cho người lao động khi nhận các khoản trợ cấp trong đó có phần khấu trừ thuế 10%, khiến người lao động không được vui vẻ. Giải thích về việc vì sao thu 10%, đại diện Công ty Pou Yuen cho biết, việc thu thuế này giống như cách đây ba năm công ty cắt giảm hàng nghìn công nhân. Lúc đó doanh nghiệp có văn bản hỏi Cục Thuế TP HCM, thì được ngành thuế trả lời là việc khấu trừ thuế là điều kiện bắt buộc. Do đó, Công ty buộc phải thu tiền để nộp cho ngành thuế. Sau này khi làm thủ tục giảm trừ gia cảnh, công nhân sẽ được hoàn lại nếu không vượt.
Liên quan tới việc vì sao người lao động bị mất việc những vẫn phải đóng thuế thu nhập cá nhân, Luật sư Nguyễn Hải Vân – Đoàn Luật sư TP.HCM cho rằng, nếu căn cứ theo Luật thuế và quy định hiện hành thì người lao động vẫn phải đóng thuế TNCN, nếu số tiền thu được từ lương, thưởng thì vẫn phải thực hiện. Ngoại trừ, các khoản trợ cấp thôi việc chi trả theo Luật Bảo hiểm xã hội và Bộ luật Lao động thì sẽ không tính vào thu nhập chịu thuế. Tuy nhiên, trong trường hợp này, những lao động tại Công ty Pou Yuen đang được doanh nghiệp chi trả thêm một khoản ngoài quy định nên phải tính vào phần thu nhập chịu thuế. Nếu khoản trợ cấp từ 2 triệu đồng trở lên và được chi trả sau thời điểm kết thúc hợp đồng, lao động bị khấu trừ 10% là đúng.
Cũng theo Luật sư Vân, tuy nhiên người lao động cũng không nên quá lo lắng vì đây mới chỉ là bước thu theo quy định mà ngành thuế yêu cầu. Sau này, công ty sẽ có trách nhiệm cấp chứng từ khấu trừ thuế thu nhập cá nhân cho người lao động. Trong trường hợp kết toán cuối năm, sau khi làm thủ tục khai quyết toán thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần trên toàn bộ thu nhập chịu thuế trong năm, nhưng người lao động nộp thừa, hoặc chưa đến mức chịu thuế thì người lao động sẽ được hoàn trả - Luật sư Vân nói.
Trước đó, ngày 19/2/2023, thông tin từ Công ty Pou Yuen (quận Bình Tân, TP.HCM), cho biết do gặp khó khăn đơn hàng, trong tháng 2, Công ty TNHH Pou Yuen Việt Nam với tổng số lao động khoảng 50.500 lao động, nhưng buộc phải cắt giảm hơn 2.000 công nhân. Số lao động bị cắt giảm thuộc nhóm phải nghỉ chờ việc, luân phiên kéo dài do một nhãn hàng giày rút đơn hàng từ năm ngoái. Công ty đã cố gắng sắp xếp nhưng không thể đảm bảo công việc cho số lượng lớn lao động bị ảnh hưởng, đơn hàng sắp tới cũng không dự báo được. Do đó, một số chuyền thuộc khu C và D phải giải thể.
Về chế độ cho người lao động, phía công đoàn đề nghị hỗ trợ 0,8 tháng lương căn bản cho mỗi năm làm việc. Hiện phía công ty gửi phương án chờ tập đoàn quyết định.
Liên quan tới vụ việc nêu trên, đại diện Liên đoàn lao động quận Bình Tân, cho biết lý do ít đơn hàng nên năm 2023, nhà máy Pou Yuen sẽ không tái ký hợp đồng với khoảng 3.000 người đã làm thời gian 1-3 năm. Hiện, công ty chưa có phương án hỗ trợ cho nhóm này. Theo luật, khi hết hợp đồng và chưa có việc làm mới, người lao động sẽ nhận trợ cấp từ quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Về phía chính quyền TP, trước việc Pou Yuen giảm lao động, Phó chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức, đã chỉ đạo UBND quận Bình Tân theo dõi, giám sát chặt tình hình sản xuất, việc làm của người lao động tại công ty này. Thành phố cũng đề nghị các đơn vị liên quan nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, hỗ trợ người lao động... Trung tâm dịch vụ việc làm phối hợp kết nối để giới thiệu việc làm cho công nhân mất việc.
