Phí chồng phí, 7 ngành hàng cùng kiến nghị chưa thu phí dịch vụ cảng biển tại TP. Hồ Chí Minh

Bất ngờ với biểu phí mới

Ngày 9/12/2020, tại kỳ họp thứ 23, HĐND TP. Hồ Chí Minh khóa IX đã thông qua Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND về ban hành mức thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh.

Theo đó, hàng tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, chuyển khẩu. phí đối với container 20ft hàng khô là 2, 2 triệu đồng/cont; Container 40ft hàng khô là 4, 4 triệu đồng/cont; Hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container là 50 nghìn đồng/tấn;

Đối với hàng hóa nhập khẩu (NK), hàng hóa xuất khẩu (XK) mở tờ khai ngoài TP. Hồ Chí Minh, phí container 20ft hàng khô là 500 nghìn đồng/cont; Container 40ft hàng khô là 1,1 triệu đồng/cont, hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container là 30 nghìn đồng/tấn.

Đối với hàng hóa NK, hàng hóa XK mở tở khai tại TP. Hồ Chí Minh, phí Container 20ft hàng khô là 250 nghìn đồng/cont; Container 40ft hàng khô là 500 nghìn đồng/cont; Hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container là 15 nghìn đồng/tấn.

Theo Nghị quyết số 18/2021/NQ-HĐND ngày 19/10/2021 của HĐND TP. Hồ Chí Minh về việc sửa đổi, bổ sung Điều 1 Nghị quyết số 11/2021/NQ-HĐND, thời gian thu các loại phí nêu trên được bắt đầu áp dụng từ ngày 1/4/2022.

Đây là mức phí khá cao, nhất là trong bối cảnh các DN đang rất khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Ngày 1/3/2022, 7 Hiệp hội DN gồm Hiệp hội Chế biến và XK Thuỷ sản Việt Nam (VASEP), Hiệp hội Thực phẩm Minh Bạch (AFT), Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), Hiệp hội Da giày Túi xách Việt Nam (LEFASO), Hiệp hội Sữa Việt Nam (VDA), Hội Mỹ nghệ và Chế biến Gỗ Tp.Hồ Chí Minh (HAWA) và Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA) đã gửi thư kiến nghị tới Văn phòng Chính phủ, Hội đồng Tư vấn Cải cách thủ túc hành chính (TTHC) và HĐND và UBND TP. Hồ Chí Minh đề nghị chưa triển khai thực hiện thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND…

Doanh nghiệp chưa “lại sức” ...

Theo các hiệp hội ngành hàng, thời điểm áp dụng biểu phí mới này là chưa phù hợp vì từ ngày 11/6/2021 đến cuối tháng 9/2021 đa số DN phải ngưng hoạt động vì dịch bệnh COVID-19. Trong khi đó, DN vẫn phải chi trả nhiều khoản chi như lương cho công nhận, lãi vay ngân hàng, chi phí tồn kho, lưu kho… do không uất khẩu/bán được hàng. Từ tháng 10 – 12/2021, đa số các DN cũng chỉ hoạt động cầm chừng được từ 30-70% công suất do thiếu công nhân, thiếu nguyên liệu, chuỗi cung ứng bị đứt gãy…

Đến đầu năm 2022 các DN mới bắt đầu phục hồi sản xuất thì lại phải gánh thêm nhiều chi phí như cước vận tải biển vẫn tiếp tục tăng cao, chi phí xăng dầu tăng, giá nguyên liệu tăng… trong khi DN vẫn đang thiếu vốn, thiếu công nhân, khiến DN gặp rất nhiều khó khăn.

Trong khi đó, theo các DN, mức phí áp dụng chưa công bằng, chưa phù hợp, tạo thêm gánh nặng về TTHC và tăng thời gian thực hiện TTHC, ách tắc trong thực hiện.

Cụ thể, đối với hàng hóa XNK, các lô hàng mở tờ khai hải quan ngoài TP. Hồ Chí Minh phải chịu mức phí cao gấp đôi đối với các lô hàng mở tờ khai hải quan tại TP. Hồ Chí Minh.

“Điều này là chưa phù hợp do sẽ dẫn đến biến động lớn về việc dịch chuyển mở tờ khai hải quan ở tỉnh về TP. Hồ Chí Minh càng nhiều, gây quá tải số tờ khai nộp tới Hải quan TP. Hồ Chí Minh và khiến cán bộ hải quan TP. Hồ Chí Minh quá tải trong xử lý công việc, gây ách tắc việc khai báo dẫn đến chậm tiến độ thông quan hàng hóa XNK”, Văn bản của các ngành hàng phân tích.

Ngoài ra, mức phí áp dụng đối với hàng gửi ở kho ngoại quan, tạm nhập tái xuất, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu cũng rất cao so với các mức phí của hàng XNK. Đơn cứ như kho ngoại quan đang trữ nguyên liệu thuỷ sản NK phục vụ gia công XK nhưng bị áp phí sử dụng hạ tầng cảng biển rất cao; mức phí áp đối với container cao gấp 8,8 lần và hàng lỏng, hàng rời là 3,3 lần so với mức phí tương ứng của lô hàng XNK mở tờ khai tại TP. Hồ Chí Minh.

Phí chồng phí...

Đặc biệt, theo các hiệp hội ngành hàng, việc sử dụng ngân sách thu được chưa được công khai, minh bạch và dẫn đến việc “phí chồng phí” đối với mục tiêu xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng:

Cụ thể, theo Mục a Điểm 4 Điều 1 của Nghị quyết 10/2020/NQ-HĐND của HĐND TP. Hồ Chí Minh “Toàn bộ số thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển TP. Hồ Chí Minh sau khi trừ chi phí phục vụ công tác thu phí được nộp vào ngân sách thành phố để quản lý và bố trí sử dụng có mục tiêu cho đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối cảng biển trên địa bàn Thành phố”.

Tuy nhiên đến nay, dù đã sắp tới thời điểm bắt đầu thu phí nhưng TP. Hồ Chí Minh vẫn chưa có thông báo công khai về việc sử dụng các mức phí này cho những công trình hạ tầng cụ thể nào.

Trong khi đó, theo phản ánh của các DN, hiện nay các DN đều phải nộp nhiều loại phí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng như các phí cầu đường, phí sử dụng đường bộ, phí BOT,...

Chỉ tính riêng phí BOT, hiện nay DN đã gánh thêm một khoản lớn tiền phí vận chuyển khi đi qua các trạm BOT. Ví dụ, tính hiện tại từ Khánh Hòa vào cảng Cát Lái (TP. Hồ Chí Minh) đã có tới 7 trạm thu phí BOT. Mỗi container phải đóng tiền qua trạm 2 lượt đi và về. Như vậy, tổng mức đóng phí qua 1 trạm là 360 nghìn đồng/cont., theo đó, 1 container hàng DN hiện đã trả thêm phí cầu đường 2.5triệu đồng/cont… Tính trung bình một DN thủy sản ở Khánh Hòa với 3.000 container XK một năm thì đã phải trả thêm 7,5 tỷ đồng/năm tiền phí trạm BOT. Nếu gánh thêm khoản phí mới này, một DN thủy sản quy mô trung bình ở ngoài TP. Hồ Chí Minh sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng/năm.

Trong khi đó, hiện tại các cảng biển cũng đang thu rất nhiều loại phí liên quan đến hạ tầng của cảng rồi như phí cầu tàu, phí lưu cont, lưu bãi, phí cắm điện, nâng hạ container.… Các phí mới này sẽ làm gia tăng thêm gánh nặng chi phí của DN, giảm năng lực cạnh tranh của DN trong bối cảnh DN hiện gặp rất nhiều khó khăn do khủng hoảng kinh tế xảy ra bởi dịch bệnh COVID-19.

Hơn nữa, đối với các lô hàng XK phải sử dụng nguyên liệu NK, DN phải đóng phí hai lần một lần cho container hàng NK và một lần cho container hàng XK. “Như vậy, việc thu phí này chưa phù hợp khi DN đang phải trả rất nhiều chi phí phục vụ mục tiêu xây dựng, mở rộng cơ sở hạ tầng của các địa phương, đồng thời đi ngược lại chủ trương chung của Chính phủ thúc đẩy việc đơn giản hóa TTHC, cắt giảm chi phí cho DN nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, duy trì việc làm cho người lao động...”, văn bản nêu tõ.

Cũng theo các ngành hàng, hiện nay, một lượng lớn hàng hóa XNK đang tập trung tại các cảng biển của TP. Hồ Chí Minh. Các chi phí logistics của Việt Nam cũng đang ở mức cao so với các nước trong khu vực, làm giảm sức cạnh tranh đáng kể của các DN sản xuất, kinh doanh của Việt Nam.

“Quy định thu phí mới này của TP. Hồ Chí Minh sẽ gia tăng thêm gánh nặng chi phí cho DN, nhất là trong bối cảnh các DN của Việt Nam đang phải vật lộn để duy trì sản xuất, khắc phục khó khăndo khủng hoảng kinh tế vì dịch bệnh COVID-19 đang bùng phát khắp toàn cầu...”, ý kiến của các ngành hàng.

Đề nghị chưa thu phí cho đến hết năm 2022

Để đảm bảo tuân thủ định hướng của Chính phủ về cắt giảm TTHC, giảm chi phí cho DN và hỗ trợ DN vượt qua khủng hoảng kinh tế, tăng sức cạnh tranh cho DN trong bối cảnh khó khăn do dịch bệnh COVID-19, 7 ngành hành nhất trí đề nghị Chính phủ, Hội đồng Tư vấn cải cách TTHC có ý kiến với HĐND và UBND TP. Hồ Chí Minh để xem xét chưa triển khai thực hiện thu các loại phí nói trên cho đến hết ngày 31/12/2022 để tạo điều kiện cho DN cắt giảm chi phí, phục hồi sản xuất kinh doanh theo chủ trương của chính phủ hỗ trợ DN khắc phục khó khăn do dịch bệnh COVID-19 gây ra.

Đồng thời kiến nghị điều chỉnh các mức thu nói trên giảm xuống theo hướng công bằng, cắt giảm chi phí cho DN, không tạo thêm gánh nặng về TTHC và gây ách tắc cho việc thực hiện TTHC, nghĩa là áp dụng chung một mức thu là 250.000 đồng/cont đối với container 20ft; 500.000 đồng/cont với container 40ft và 15.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container cho tất cả các lô hàng XNK, lô hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu cũng như địa điểm đăng ký mở tờ khai cho lô hàng.

Các ngành hàng cũng kiến nghị TP. Hồ Chí Minh cần công bố chính thức thời gian bắt đầu và kết thúc, cũng như kế hoạch sử dụng nguồn thu từ các khoản phí nói trên (theo đúng quy định của Điều 8, Luật Phí và Lệ phí là thu để cơ bản bù đắp chi phí đã đầu tư) để đầu tư vào các công trình cụ thể nào trong từng năm cũng như công khai, minh bạch các khoản thu, chi, đảm bảo không sử dụng ngân sách thu từ các khoản này vào các hoạt động, các công trình không phục vụ hoạt động vận chuyển, XNK tại các cảng biển của các DN.