Nhiều triển vọng giúp thu hút dòng vốn ngoại trở lại thị trường chứng khoán Việt Nam

BTV Mùi Khánh Ly: C âu chuyện đầu năm 2023 là dòng vốn toàn cầu rút ra khỏi các thị trường do môi trường lãi suất tăng cao ở Mỹ cùng những rủi ro khác…nhưng đến thời điểm hiện tại dòng vốn này đang ra sao?

Ông Trần Anh Tuấn, CFA, Giám đốc Trung tâm Phân tích, Công ty CP Chứng khoán Dầu khí (PSI)

Dòng vốn toàn cầu có sự biến động rất mạnh từ đầu 2022 khi FED bắt đầu nâng lãi suất. Chúng tôi tính, trên toàn cầu lượng tiền rút ra mạnh từ thị trường mới nổi và thị trường cận biên về thị trường Mỹ. Với thị trường Trung Quốc, tính từ tháng 1/2022 đến tháng 6/2023 đã bị rút khoảng 188 tỷ USD. Ở Việt Nam, cũng trong khoảng thời gian đó, chúng ta bị rút ròng khoảng 2 tỷ USD. Con số này tuy không quá lớn nhưng thể hiện xu hướng rút ròng toàn cầu lúc đó, nhưng đến tháng 6/2023 thì lượng tiền đã bắt đầu quay trở lại với thị trường cận biên, thị trường mới nổi. Đặc biệt ở Việt Nam từ tháng 6/2023, một số quỹ, đặc biệt là quỹ ETF đã bắt đầu có lượng hút dòng tiền về Việt Nam.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại các yếu tố đã cải thiện đáng kể như lãi suất cũng đã bớt căng thẳng khi FED tạm dừng tăng lãi suất, lạm phát giảm, kinh tế thế giới được dự báo sẽ “hạ cánh mềm” thay vì lo ngại khủng hoảng kinh tế như hồi đầu năm, liệu dòng vốn toàn cầu chuyển hướng đi mới?

Chúng tôi dựa trên nhiều nghiên cứu, thống kê của các đơn vị nghiên cứu lớn trên toàn thế giới thì chu kỳ mới về dòng tiền đã diễn ra và tiếp tục diễn ra, tức là khi lãi suất của FED đã ở vùng đỉnh thì dòng tiền sẽ theo xu hướng tìm đến các thị trường có sự tăng trưởng tốt, đặc biệt là các thị trường cận biên như Việt Nam để có mức lãi suất cao hơn thị trường Mỹ. Với những thông số từ World Bank và IMF thì hiện tại dòng tiền đã được phân bổ dần dần vào một số nước, như Trung Quốc vài tháng gần đây dòng tiền bắt đầu quay trở lại thị trường chứng khoán, bất động sản khi mà quốc gia này có các chính sách hỗ trợ thị trường bất động sản và hiện tại ở Việt Nam thì các chính sách của Nhà nước cũng đã hỗ trợ rất tốt và sắp tới Chính phủ cũng rất quyết liệt trong việc đưa thị trường Việt Nam nâng hạng, điều này sẽ thu hút được dòng tiền từ nước ngoài rất lớn.

Tại Việt Nam khối ngoại đã trong xu hướng bán ròng là chủ đạo trong 2 năm qua, bất chấp có những giai đoạn thị trường tăng trưởng tốt. Theo ông vì sao?

Đúng là thị trường Việt Nam bị rút ròng trong 3 năm gần đây nhưng thực ra là hai giai đoạn khác hẳn nhau. Năm 2021 khi thị trường Việt Nam tăng rất tốt thì lượng bán ròng nhà đầu tư nước ngoài đã chốt lời. Sau đó đến 2022 khi chính sách của FED bắt đầu nâng lãi suất lên thì đó lại là một chu kỳ mới và nhà đầu tư rút ròng. Đây là xu hướng chung của toàn cầu, tức là họ rút tiền từ các thị trường mới nổi, thị trường cận biên, chúng tôi đánh giá đây là một xu hướng bình thường trên toàn cầu và Việt Nam đã bị các nhà đầu tư nước ngoài rút trước khi chu kỳ của FED nâng lãi suất nên khả năng sắp tới dòng tiền về Việt Nam sớm hơn các quốc gia khác.

Có ý kiến cho rằng là các nhà đầu tư cá nhân trong nước đang chiếm số đông nên sẽ đóng vai trò chủ đạo trên thị trường, còn dòng tiền ngoại tuy vắng bóng nhưng cũng không tạo sự ảnh hưởng nhiều, ông đánh giá sao ?

Theo tôi, dòng vốn ngoại thực sự không mấy tác động trong ngắn hạn nhưng về dài hạn, họ ảnh hưởng rất lớn đến thị trường. Rất nhiều quốc gia được nâng hạ thì dòng vốn nước ngoài vào thị trường họ, làm cho thị trường thay đổi toàn bộ chất lượng của thị trường và thu hút thêm các dòng vốn nước ngoài khác. Có nhiều nghiên cứu ở Việt Nam cho thấy rằng nếu Việt Nam được nâng hạng thì dòng vốn nước ngoài năm đầu tiên sẽ vào Việt Nam ít nhất từ 3,5 - 4 tỷ USD.

Về riêng Việt Nam, triển vọng thu hút dòng vốn thời gian tới có nhiều triển vọng. Đầu tiên là về mặt kinh tế vĩ mô cũng như chính sách của Chính phủ đều khuyến khích việc kinh tế phát triển ổn định. Tỷ giá hiện tại đang rất ổn, VND là một đồng tiền mất giá ít trong khu vực và điều đó đảm bảo cho nhà đầu tư nước ngoài nhìn nhận tốt về thị trường Việt Nam. Thứ hai đó chính là việc Chính phủ quyết liệt về việc nâng hạng thị trường chứng khoán. Thứ ba là Uỷ ban Chứng khoán, các Sở Giao dịch quyết tâm đưa vào vận hành hệ thống giao dịch KRX sớm hoạt động, điều này sẽ thu hút được nhiều sản phẩm hỗ trợ các nhà đầu tư. Thứ tư hiện tại các doanh nghiệp đang được định giá tương đối rẻ ở Việt Nam với P/E tương đối thấp. Nếu chúng ta tính trên toàn khu vực, các nước cận biên và đang phát triển hiện tại P/E của MSCI ở khu vực đang phát triển là chỉ có 13 lần, so với toàn cầu là 17 lần thì khá là hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các thị trường cận biên, thị trường mới nổi, đặc biệt là Việt Nam.

Đ ối với các nhà đầu tư nên có lưu ý như thế nào về dòng tiền ngoại?

Dòng tiền nước ngoài về mặt xu hướng sẽ tiếp tục vào Việt Nam. Hiện tại nhà đầu tư cá nhân có thể lựa chọn các cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng tốt ở những ngành tăng trưởng khi mà chúng ta đón dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Tôi lấy ví dụ những ngành như ngành bất động sản khu công nghiệp, xuất khẩu, những ngành về sản xuất công nghệ cao. Giai đoạn vừa qua chúng ta thấy Chính phủ cũng đã ký rất nhiều văn bản hợp tác với nhiều quốc gia lớn trên thế giới và mở ra một thị trường lớn và tiềm năng cho doanh nghiệp Việt vươn ra thế giới cũng như thu hút các dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, coi Việt Nam như một điểm trung chuyển sản xuất lớn ở khu vực Đông Nam Á và thậm chí của châu Á. Điều đó sẽ sẽ giúp cho các nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng và gián tiếp thúc đẩy thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng.