KINH TẾ 2023: Trở ngại trong xuất khẩu là thách thức với tăng trưởng

Theo ông Andrew Jeffries, Giám đốc Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam, năm 2022 là một năm tăng trưởng kinh tế nhiều biến động không chỉ ở Việt Nam mà còn ở toàn thế giới.

“Theo dự đoán ban đầu, tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2022 sẽ tăng mức 6.5%. Trong Quý III năm nay, chúng ta có thể thấy được sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn 13% của Việt Nam, trong khi đó Quý III năm 2021 chứng kiến mức giảm 6%”, ông Andrew Jeffries phân tích.

Lý giải cho điều này, Giám đốc ADB tại Việt Nam cho rằng do tỉ lệ người dân được tiêm vaccine ở Việt Nam cao. Đồng thời là sự nhanh nhạy của Việt Nam trong việc phục hồi nền kinh tế hậu Covid-19 cũng như sự quay trở lại của du lịch nội địa và quốc tế.

Tuy nhiên sau sự phát triển mạnh mẽ của quý III, ông Andrew Jeffries đánh giá nền kinh tế Quý IV đang có dần “chững lại”. Theo đó, xuất khẩu trong năm 2022 tăng trưởng trên 15% so với cùng kì năm ngoái, nhưng hiện tại đang có những dấu hiệu chậm lại, chủ yếu là do sự chững lại của nền kinh tế các nước phát triển vì đây là thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam. Điển hình là việc tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và những Ngân hàng trung ương khác khiến nền kinh tế thế giới bị thắt chặt. Giám đốc ADB tại Việt Nam cho rằng cần cân nhắc đây sẽ là một rủi ro lớn cho ViệtNam.

Trong tháng 11, chỉ số nhà quản trị mua hàng PMI (Purchasing Managers’ Index) của Việt Nam cũng giảm còn khoảng 47-48%. Ông Andrew Jeffries lưu ý, con số dưới 50% là những dấu hiệu đầu tiên của sự suy thoái trong sản xuất. 

Đánh giá về kinh tế 2023, Giám đốc ADB tại Việt Nam nhận định: “Dựa trên sự rủi ro của suy thoái kinh tế thế giới, chúng tôi dự đoán Việt Nam sẽ tăng trưởng khoảng 6.3% trong năm 2023”.

Đáng lưu ý, vị chuyên gia cho rằng, có vẻ như lạm phát năm nay sẽ ở dưới mức kì vọng của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã hai lần tăng lãi suất trong năm nay để nới rộng biên độ dao động tỷ giá từ 3% lên 5% nhằm giảm áp lực dự trữ ngoại hối. Từ đầu năm đến nay, đồng Việt Nam đã mất giá so với đô la Mỹ khoảng 9%.

“Đó là nguy cơ làm tăng thêm lạm phát do Việt Nam nhập khẩu nhiều nhiên liệu. Đây cũng là rủi ro đối với một số mặt hàng xuất khẩu củaViệt Nam do Việt Nam nhập khẩu nhiều bán thành phẩm để lắp ráp và tái xuất khẩu”, Giám đốc ADB tại Việt Nam nhấn mạnh.

Thậm chí, hiện tại chưa có dấu hiệu từ Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ cho thấy có thể sẽ giảm tốc độ tăng lãi suất và diễn biến tương lai ra sao, vì vậy Giám đốc ADB cho rằng: “Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2023 tới nhưng sẽ thấp hơn năm nay do những rủi ro toàn cầu này”.

Điều này là tương đồng với nhận định được công bố mới đây của HSBC. Theo HSBC, bước sang năm 2023, những thách thức với kinh tế Việt Nam xuất phát từ những trở ngại về thương mại gia tăng.

Theo HSBC, sau khi tăng trưởng hơn 17% so với cùng kỳ năm trước trong ba quý đầu năm 2022, tăng trưởng xuất khẩu đã giảm tốc nhanh chóng trong tháng 10, còn tháng 11 chứng kiến lần sụt giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước trong vòng hai năm trở lại đây. Ngân hàng này đánh giá, suy thoái kinh tế ở Mỹ càng khiến tình hình trở nên khó khăn hơn vì Mỹ là thị trường lớn nhất của nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam.

HSBC cho rằng những thách thức nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng nặng nề hơn trong năm 2023, đặc biệt sau khi những hiệu ứng do mở cửa trở lại nhạt dần đi và tác động của lạm phát cao bắt đầu ảnh hưởng dù chậm trễ. HSBC dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2023 sẽ đạt mức 5,8% (so với dự báo cũ là 6%).

Bên cạnh đó, HSBC cũng dự báo áp lực lạm phát sẽ tăng thêm trong năm 2023. Ngân hàng này nâng dự báo lạm phát tại Việt Nam lên 4% (so với dự báo cũ là 3,7%). Điều này đồng nghĩa với việc Ngân hàng Nhà nước nhiều khả năng sẽ tiếp tục chu kỳ thắt chặt.

"Dự báo Ngân hàng Nhà nước sẽ nâng lãi suất tái cấp vốn 50 điểm cơ sở trong Quý 1/2023 và Quý 2/2023, nâng lãi suất tái cấp vốn lên 7,0% vào giữa năm 2023", HSBC dự báo.