CNBC: 5 biểu đồ cho thấy tại sao nền kinh tế toàn cầu dễ bị tổn thương trước Coronavirus hơn so với SARS
Coronavirus tấn công Trung Quốc vào thời điểm nền kinh tế Trung Quốc đang ở một vị thế lớn hơn và gắn kết chặt chẽ hơn với thế giới. Điều đó có nghĩa là bất kỳ áp lực nào đối với tăng trưởng của Trung Quốc hiện nay sẽ tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu hơn so với trước đây.
Khi các nhà chức trách Trung Quốc đang nỗ lực để ngăn chặn sự lây lan của Coronavirus - virus mới đã giết chết hàng trăm người, các nhà đầu tư đang chuẩn bị cho một cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu - mà một số nhà phân tích cho rằng có thể nghiêm trọng hơn so với dịch SARS năm 2003.
SARS, viết tắt của hội chứng hô hấp cấp tính nặng, lần đầu tiên xuất hiện ở tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc trước khi lan sang các nước khác. Virus này đã cướp đi khoảng 800 mạng sống trên toàn thế giới và làm giảm 0,5 đến 1 điểm phần trăm tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2003, theo các ước tính khác nhau.
Nhưng Coronavirus - được cho là có nguồn gốc từ thành phố Vũ Hán - đã tấn công Trung Quốc vào thời điểm nền kinh tế Trung Quốc đang ở một vị thế lớn hơn và gắn kết chặt chẽ hơn với thế giới. Điều đó có nghĩa là bất kỳ áp lực nào đối với tăng trưởng của Trung Quốc hiện nay sẽ tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu hơn so với trước đây.
Dưới đây là 5 biểu đồ cho thấy tại sao nền kinh tế toàn cầu dễ bị tổn thương trước Coronavirus hơn so với SARS.
Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới
Kể từ năm 2003, Trung Quốc đã phát triển từ nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới vươn lên đứng thứ hai hiện nay - chỉ sau Mỹ. Trung Quốc là động lực tăng trưởng chính trên toàn thế giới. Quỹ Tiền tệ Quốc tế ước tính, chỉ riêng Trung Quốc đã chiếm 39% tác động đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu vào năm 2019.
Taimur Baig, nhà kinh tế trưởng và giám đốc điều hành nhóm nghiên cứu tại ngân hàng DBS của Singapore, cho biết, cả thế giới thậm chí không chú ý đến việc tăng trưởng của Trung Quốc chậm lại khoảng 1 điểm phần trăm sau SARS.
"Thời điểm đó, giảm tăng trưởng của Trung Quốc chỉ là điều bình thường", ông nói với CNBC. "Hiện nay, Trung Quốc chiếm gần 1/5 tăng trưởng toàn cầu. Trung Quốc chậm lại dù chỉ là 0,5 điểm phần trăm, cũng sẽ là một cơn địa chấn".
Dịch vụ đóng vai trò lớn hơn
Cũng như dịch SARS 17 năm trước, sự lây lan của coronavirus có khả năng ảnh hưởng, trước tiên là đến chi tiêu của người tiêu dùng. Nhưng sự suy giảm tiêu thụ lần này có thể nghiêm trọng hơn năm 2003, một số nhà phân tích cho biết, đặc biệt là sau khi chính quyền phong tỏa phần lớn Trung Quốc trong nỗ lực ngăn chặn virus.
Chi tiêu tiêu dùng thấp hơn sẽ gây áp lực cho ngành dịch vụ của Trung Quốc, mà ngày nay khu vực dịch vụ đã chiếm tỷ trọng lớn hơn trong GDP so với năm 2003. Điều đó cũng có nghĩa là bất kỳ sự suy giảm nào từ dịch vụ sẽ ảnh hưởng nhiều hơn đến nền kinh tế Trung Quốc và toàn cầu ngày nay.
Chi tiêu du lịch nước ngoài
Người tiêu dùng Trung Quốc cũng chi tiêu không nhỏ ở nước ngoài. Kể từ năm 2014, Trung Quốc là quốc gia có chi tiêu du lịch quốc tế lớn nhất, leo lên từ vị trí thứ 7 năm 2003, theo Tổ chức Du lịch Thế giới.
"Lệnh cấm du lịch và hủy chuyến bay - được đưa ra kể từ khi sự xuất hiện của coronavirus - có thể hạn chế chi tiêu du lịch Trung Quốc ở nước ngoài. Đó là mối đe dọa đối với nhiều nền kinh tế, đặc biệt là các quốc gia châu Á", Kelvin Tay, giám đốc đầu tư khu vực tại UBS Global Wealth Management cho biết.
"Nếu bạn nhìn vào chính châu Á, du lịch Trung Quốc hiện đã đóng vai trò lớn hơn đối với nền kinh tế của hầu hết các quốc gia", ông nói với CNBC ngày 3/2.
Nhà nhập khẩu lớn toàn cầu
Về mặt thương mại, nhu cầu tiêu dùng của Trung Quốc đã đưa nước này trở thành nhà nhập khẩu lớn thứ hai thế giới kể từ năm 2009, dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO cho thấy.
Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất các mặt hàng như dầu, quặng sắt và đậu nành, cũng như các linh kiện điện tử như mạch tích hợp.
Nhu cầu đối với những hàng hóa đó có thể sụt giảm cùng với sự suy giảm trong nền kinh tế Trung Quốc. Do đó, Tổ chức các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ OPEC và các đồng minh như Nga đang xem xét cắt giảm sản lượng dầu do tác động của coronavirus, Reuters đưa tin.
Nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới
Sự bùng phát virus cũng có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế toàn cầu thông qua kênh xuất khẩu của Trung Quốc.
"Trung Quốc là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới kể từ năm 2009, leo lên từ vị trí thứ 4 năm 2003, theo dữ liệu của WTO. Các quốc gia như Nhật Bản và Việt Nam có sự phụ thuộc không hề nhỏ vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc", Taimur Baig nói, giải thích rằng Nhật Bản và Việt Nam nhập khẩu nguyên liệu và các bộ phận từ Trung Quốc để tự sản xuất phục vụ xuất khẩu.
"Không chỉ Trung Quốc suy thoái và có tác động đến nhu cầu toàn cầu, những quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc cho đầu vào trung gian cũng sẽ bị ảnh hưởng", ông nói.
