Tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp
Chuyên gia đánh giá NHNN đã có những tín hiệu hỗ trợ thanh khoản thị trường tốt hơn, hỗ trợ doanh nghiệp - bên vay vốn giảm một phần chi phí tài chính và hỗ trợ nền kinh tế,
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã cắt giảm lãi suất tái chiết khấu từ 4,5% xuống 3,5% trong khi giữ nguyên lãi suất tái cấp vốn ở mức 6%. NHNN cũng giảm 100 điểm cơ bản lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng xuống 6% và hạ trần lãi suất cho vay đối với các khoản vay ngắn hạn trong một số lĩnh vực từ 5,5% xuống 5%.
Trao đổi với DĐDN, ông Tim Leelahaphan, chuyên gia kinh tế phụ trách Thái Lan và Việt Nam, Ngân hàng Standard Chartered chia sẻ rằng Ngân hàng nhà nước (NHNN) đã có những tín hiệu hỗ trợ thanh khoản thị trường tốt hơn. Bên cạnh việc điều tiết nền kinh tế, thị trường bất động sản cũng đang chờ được hỗ trợ thanh khoản.
“Mặc dù việc cắt giảm lãi suất (thêm nữa) sẽ giảm bớt căng thẳng trên thị trường bất động sản và hỗ trợ nền kinh tế, song ở phạm vi toàn cầu – với việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tiếp tục tăng lãi suất – có thể khiến động thái đó trở nên khó khăn. Ngoài ra, chúng tôi cho rằng kiểm soát lạm phát vẫn là ưu tiên hàng đầu của NHNN và chúng tôi dự báo lạm phát sẽ tiếp tục tăng trong suốt năm 2023. Điều đó nghĩa là NHNN có thể phải hỗ trợ VND để tránh nhập khẩu lạm phát. Chúng tôi cũng kỳ vọng NHNN sẽ gia tăng dự trữ ngoại hối khi có cơ hội, sau khi sụt giảm đáng kể vào năm ngoái”, ông Tim Leelahaphan chia sẻ.
Đánh giá về động thái này, TS. Cấn Văn Lực và Nhóm tác giả Viện Đào tạo & Nghiên cứu BIDV đánh giá, việc giảm lãi suất sẽ hỗ trợ các tổ chức tín dụng trong việc tiếp cận vốn từ NHNN qua các công cụ như cho vay tái chiết khấu, cho vay liên ngân hàng, qua đó, giúp các tổ chức tín dụng có điều kiện giảm lãi suất cho vay.
Tuy nhiên, ông lực lưu ý, tác động này sẽ không nhiều vì vay tái chiết khấu của các tổ chức tín dụng là khá khiêm tốn. Điểm lợi đáng chú ý ở đây là, tăng trưởng tín dụng được kỳ vọng sẽ khởi sắc hơn khi lãi suất giảm trong thời gian tới, qua đó góp phần tăng thu nhập từ tín dụng và các dịch vụ liên quan cho các tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, cũng theo vị chuyên gia, lãi suất giảm, trước mắt là lãi suất cho vay ngắn hạn, sẽ hỗ trợ doanh nghiệp, bên vay vốn, giảm một phần chi phí tài chính. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng, lần này chỉ giảm lãi suất cho vay ngắn hạn, bằng nội tệ, đối với các lĩnh vực ưu tiên, nên phạm vi ảnh hưởng chưa nhiều. Sau này, khi mặt bằng lãi suất chung có điều kiện giảm thì sẽ tác động tích cực đối với tất cả các bên vay. Đồng thời, doanh nghiệp có thể huy động vốn mới (vay nợ, phát hành trái phiếu) với lãi suất thấp hơn, vừa góp phần tăng khả năng trả nợ, giảm rủi ro nợ xấu, giảm chi phí đầu vào, vừa tạo điều kiện giảm giá đầu ra tương ứng, qua đó kích thích tiêu dùng.
Đồng quan điểm, Maybank Investment Bank (MSVN) cho rằng, điều này là tích cực vì nó cho thấy NHNN luôn sẵn sàng hỗ trợ nền kinh tế bằng cách hạ lãi suất. Động thái này đến sớm hơn kỳ vọng của nhóm chuyên gia về tốc độ nói chung, nhưng phù hợp với dự báo về lãi suất cơ bản (tức là tiền gửi có kỳ hạn dưới 6 tháng).
Trong báo cáo chiến lược mới nhất của MSVN, chuyên gia cũng cho rằng, lạm phát giảm và thị trường ngoại hối ổn định đang hỗ trợ Chính phủ Việt Nam chấm dứt chính sách tiền tệ thắt chặt, phù hợp với dự báo của MSVN (bắt đầu từ nửa sau của năm 2023 hoặc có thể sớm hơn một chút).
Tuy nhiên, việc nhiều doanh nghiệp không hoàn thành nghĩa vụ thanh toán trái phiếu đúng hạn đã đẩy “kịch bản xấu” lên mức chú ý. Nhà phát triển có thể cần các biện pháp mạnh tay để trả nợ. Với số lượng trái phiếu sắp đáo hạn tăng lên trong quý II/2023, có khả năng sẽ có nhiều nhà phát triển vỡ nợ hơn.
Hơn nữa, theo quan điểm của nhóm phân tích, tăng trưởng lợi nhuận trong quý I và quý II/2023 sẽ đối mặt với những thách thức đáng gờm, do mức so sánh cao của năm ngoái và tác động từ cả sự suy giảm doanh thu và lãi suất cao. Do đó, MSVN duy trì quan điểm thận trọng trong nửa đầu năm 2023.
Có hai điều quan trọng nhà đầu tư cần theo dõi để nhìn nhận việc cắt giảm lãi suất thực chất hơn (liên quan đến mặt bằng lãi suất huy động, và do đó là lãi suất cho vay), đó là: diễn biến lạm phát ở Việt Nam (quan trọng); Fed tăng lãi suất (trung bình, chỉ khi họ cắt giảm lãi suất hoặc dừng tăng lãi suất ngay trong tháng 5 và tháng 6).
Những diễn biến gần đây củng cố niềm tin của MSVN rằng, lãi suất có dư địa để thực giảm mạnh hơn và có tác động mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2023... sớm nhất có thể là cuối tháng 4. Do đó, nhà đầu tư cần theo dõi kỹ các số liệu vĩ mô quý I và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong quý này.
Trước đó, ngày 14/3, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ra quyết định cắt giảm một số lãi suất điều hành.
Cụ thể, trong Quyết định số 313, lãi suất tái cấp vốn giữ nguyên ở mức 6%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5%/năm xuống 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD giảm từ 7,0%/năm xuống 6,0%/năm.
Trong Quyết định số 314, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của TCTD đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế giảm từ 5,5%/năm xuống 5,0%/năm; lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của Quỹ tín dụng nhân dân và Tổ chức tài chính vi mô đối với các nhu cầu vốn này giảm từ 6,5%/năm xuống 6,0%/năm.
