“Trùm BOT” thâu tóm doanh nghiệp sở hữu nhiều “đất vàng” tại TP.HCM là ai?

Công ty CP Tasco (HNX: HUT) vừa công bố thông tin thông qua chủ trương tăng vốn để sở hữu 100% vốn tại Công ty SVC Holdings và kế hoạch phát triển bất động sản. Mục tiêu là tập trung quản lý, phát triển tất cả các dự án bất động sản của HUT và hợp tác với Công ty CP Dịch vụ tổng hợp Sài Gòn – Savico (HoSE: SVC) để phát triển hợp tác dự án mới, khai thác và tối ưu quỹ đất của SVC.

Mặc dù chỉ mới được thành lập vào cuối tháng 10/2021, với ngành nghề kinh doanh chính là bất động sản, nhưng chỉ 2 tháng sau, vào tháng 12/2021, SVC Holdings đã trở thành công ty mẹ của SVC sau khi mua vào gần 18 triệu cổ phiếu, tương đương tỷ lệ chi phối với 53,68% vốn của doanh nghiệp phân phối ô tô số 1 thị trường Việt Nam này.

Ngoài việc sở hữu gần 54% vốn điều lệ của SVC, SVC Holdings hiện đang sở hữu 100% vốn tại Savico Hà Nội, 80% tại Công ty CP Ô Tô Bắc Âu (Volvo Việt Nam), 59,8% Công ty CP DANA (Đà Nẵng Ford). Năm 2021, dù bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19, nhưng SVC Holdings vẫn có doanh thu hơn 27.000 tỷ và lợi nhuận trước thuế gần 408 tỷ đồng.

Theo số liệu của VAMA - Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam, SVC Holdings đang là nhà phân phối ô tô lớn tại Việt Nam với hơn 11,2% thị phần. Công ty còn là nhà phân phối lớn nhất của Toyota (gần 20% thị phần), Ford (33% thị phần) và là nhà phân phối thương hiệu xe sang Volvo tại Việt Nam.

Không chỉ là nhà phân phối ô tô số 1 Việt Nam, SVC Holdings hiện đang sở hữu và tham gia đầu tư nhiều dự án bất động sản trung tâm thương mại, toà nhà văn phòng, dự án du lịch tại những thành phố lớn, vị trí đắc địa như Trung tâm Savico Megamall tại Hà Nội  (4,6ha), Trung tâm thương mại Savico Đà Nẵng (4.739m2), Trung tâm thương mại Savico Cần Thơ (2.849m2); Khu Dân cư Long Hoà Cần Giờ (29,8ha); Khu phức hợp Savico Nam Cẩm Lệ (2,1ha); Savico Phổ Quang (9.028m2); Dự án Mercure Sơn Trà (5,76ha); Văn phòng 91 Pasteur (1.604m2) và một số toà nhà văn phòng khác tại Trần Hưng Đạo, Lý Tự Trọng, Savico Tower Nam Kỳ Khởi Nghĩa.

Như vậy, khi HUT sở hữu SVC Holdings, đồng nghĩa với việc toàn bộ những dự án bất động sản nằm ở những vị trí đắc địa và được đánh giá là “đất vàng” của SVC tại TP.HCM cũng như các tỉnh, thành phố lớn khác cũng sẽ thuộc về quyền quản lý của HUT thông qua SVC Holdings.

Tiền thân của HUT là Đội cầu Nam Hà được thành lập vào năm 1971, sau nhiều lần đổi tên và tiến hành cổ phần hóa, đến năm 2007 chính thức mang tên Công ty CP Tasco, vốn điều lệ 55 tỷ đồng. Chỉ 1 năm sau cổ phần hóa, cổ phiếu của Tasco đã chính thức niêm yết tại Trung tâm giao dịch Chứng khoán Hà Nội và sau 7 lần tăng vốn, hiện vốn điều lệ của HUT đạt 2.686 tỷ đồng.

Về cơ cấu sở hữu của HUT, tính đến cuối năm 2020, các cổ đông trong nước đang nắm giữ 96,39% vốn điều lệ, trong khi đó, cổ đông nước ngoài nắm giữ 3,61% vốn. Những cổ đông cá nhân nắm giữ trên 5% vốn điều lệ của HUT, tính đến cuối năm 2021 hiện chỉ có 1 cổ đông là Phạm Quang Dũng nắm giữ 7,46%, tương đương 26.015.802 cổ phiếu. Ông Dũng có 20 năm gắn bó và lèo lái và vực dậy HUT trở thành một doanh nghiệp có 12 công ty con và 5 công ty liên kết. 

Với kinh nghiệm gần 50 năm trong lĩnh vực xây dựng và đầu tư về Hạ tầng giao thông, HUT đang là chủ đầu tư các dự án BOT với các trạm thu phí để hoàn vốn cho dự án như Quốc Lộ 10, Quốc lộ 21, Quốc lộ 1 đoạn qua Quảng Bình, Quốc lộ 10 đi Hải Phòng, Dự án Thu phí không dừng toàn quốc (theo hình thức BOO).

Đầu tư bất động sản từ năm 2013 với nhiều dự án như: Dự án khu nhà ở sinh thái Xuân Phương, Dự án cho cán bộ, Dự án KĐT mới Pháp Vân... ; Ngoài ra, HUT cũng đã đầu tư thêm lĩnh vực Y tế như góp 50% vốn vào Công ty CP bệnh viện mắt Hà Nội cơ sở 2, Công ty TNHH T'Hospital… và đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Tuy nhiên, trong giai đoạn 2017-2020, hoạt động kinh doanh của HUT liên tục đi xuống. Nếu như năm 2016, doanh thu và lợi nhuận trước thuế của  HUT lần lượt đạt đỉnh 2.786 tỷ đồng và 490 tỷ đồng, thì đến năm 2020, doanh thu chỉ còn 750 tỷ đồng và lỗ trước thuế 247 tỷ đồng. Khó khăn cũng liên tục ập xuống do một số dự án BOT vốn được xem là "gà đẻ trứng vàng" của HUT phải tạm dừng thu phí vì vướng phải làn sóng các tài xế phản đối các BOT lan rộng trên toàn quốc.

Ngoài ra, HUT có công ty VETC để triển khai dự án ETC (thu phí điện tử không dừng) và đã "mạnh tay" vay hơn 1.275 tỷ đồng với thời hạn 147 tháng. Tuy nhiên, từ thời điểm đi vào hoạt động, VETC lỗ ngày càng nặng. Cuối năm 2019, HUT đòi trả lại dự án cho Bộ GTVT vì lo phá sản do thua lỗ. Năm 2020, VETC lỗ 284 tỷ đồng khiến âm vốn chủ 198 tỷ đồng. Số liệu cho thấy, VETC đã lỗ tổng cộng 476 tỷ đồng trong giai đoạn 2017 - 2020.

Mãi đến quý IV/2021, HUT mới “lội ngược dòng” nhờ khoản doanh thu tài chính đột biến 218 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ chỉ đạt vỏn vẹn hơn 500 triệu đồng; đồng thời các khoản chi phí tài chính và chi phí bán hàng tăng hầu như không đáng kể. HUT cũng tiết giảm gần một nửa chi phí quản lý doanh nghiệp, qua đó, giúp "trùm BOT" thoát lỗ quý thứ 6 liên tiếp. Cụ thể, quý IV/2021, doanh thu thuần của HUT đạt 246 tỷ đồng, tăng 15% so với quý IV/2020. Giá vốn giảm 33%  giúp lợi nhuận gộp tăng mạnh lên mức 78 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ ghi nhận lỗ gộp 36 tỷ đồng.

Trong cơ cấu doanh thu, hoạt động thu phí vẫn là mảng chủ lực mang lại nguồn thu lớn nhất cho HUT với hơn 172 tỷ đồng. Còn lại là doanh thu đến từ mảng bất động sản (15 tỷ đồng), cung cấp dịch vụ (49 tỷ đồng) và hợp đồng xây dựng (10 tỷ đồng).

Kết quả, quý IV/2021, HUT đạt 177 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng mạnh so với khoản lỗ 153 tỷ đồng cùng kỳ năm 2020. Đây cũng là mức lợi nhuận cao kỷ lục của HUT từ năm 2015 trở lại đây. 

Lịch sử giao dịch cổ phiếu HUT.

Tính chung cả năm 2021, doanh thu của “trùm BOT” đạt 870 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế đạt 48 tỷ đồng, cải thiện nhiều so với khoản lỗ khổng lồ 243 tỷ đồng trong năm 2020. Kết quả kinh doanh khả quan này được xem là cú lội dòng khá ngoạn mục của HUT bởi trước đó doanh nghiệp vẫn ước tính sẽ lỗ khoảng 100 tỷ đồng trong năm 2021.

Giải trình về những biến động trong kết quả kinh doanh, ban lãnh đạo HUT cho biết lợi nhuận doanh nghiệp tăng mạnh do hầu hết các mảng kinh doanh đều hồi phục trở lại như: thu phí đuường bộ, y tế, VECT đều có tăng trưởng so với năm trước. Bên cạnh đó, Công ty cũng thực hiện chính sách tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả trong thời kỳ dịch COVID-19. Ngoài ra, việc thực hiện thoái vốn, tinh gọn các khoản đầu tư không trọng tâm cũng là nguyên nhân giúp lợi nhuận của doanh nghiệp tăng trưởng mạnh.

Tính đến cuối năm 2021, tổng tài sản của HUT đạt 10.831 tỷ đồng, tăng thêm 673 tỷ đồng so với hồi đầu năm. Trong đó, lượng tiền gửi ngân hàng của Công ty tăng gấp đôi lên 403 tỷ đồng, các khoản tương đương tiền cũng tăng gần 12 lần lên 237 tỷ đồng. Đáng chú ý, khoản đầu tư tài chính ngắn hạn của HUT cũng tăng mạnh từ 47 tỷ đồng lên mức 618 tỷ đồng.

Trên thị trường, cổ phiếu HUT chốt phiên giao dịch ngày 28/2 đạt 31.200 đồng/cổ phiếu. Tính từ đầu năm, cổ phiếu của “trùm BOT” này đã tăng 55%, từ vùng giá 20.000 đồng lên vùng giá 31.000 đồng/cổ phiếu. Giới chuyên gia nhận định, bước đi “thâu tóm” doanh nghiệp nắm nhiều dự án đất vàng tại TP.HCM cũng như các tỉnh, thành phố lớn cho thấy một sự chuyển mình của "trùm BOT" sang lĩnh vực mà công ty này đã xác định là mũi nhọn từ lâu, nhưng vẫn chưa thể bật lên và chiếm tỷ trọng chính trong tổng doanh thu ở những năm qua.