Nếu bỏ khung giá đất sẽ xóa bỏ bất cập trong công tác quản lý đất đai

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 4, sáng 3/11, Quốc hội tiến hành thảo luận tại Tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Đóng góp ý kiến để hoàn thiện dự thảo, ĐBQH Nguyễn Hữu Chính (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) cho biết, theo thống kê có đến 50% tranh chấp dân sự liên quan đến đất đai. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này do nhiều quy định của Luật Đất đai hiện hành đã lỗi thời. Cụ thể, cơ chế giá chưa phù hợp, không đầy đủ, chồng chéo, giá bồi thường thấp. Trong khi đó, chênh lệch giữa giá kinh doanh và giá dự án đền bù, giá thành phố và nông thôn, thành phố và các tỉnh lân cận quá lớn.

Bên cạnh đó, đại biểu nêu vấn đề cơ chế quản lý đất đai chưa phù hợp, chưa có hướng dẫn cụ thể về phương thức thu hồi. Việc cấp, thu hồi sổ đỏ cũng phát sinh nhiều vấn đề. Đại biểu nêu: "Có nơi hai nhà sát nhau nhưng có nhà được cấp sổ đỏ, nhà bên cạnh lại không dẫn đến khiếu kiện kéo dài".

Phân tích thêm, đại biểu Nguyễn Hữu Chính cho rằng các quyết định hành chính của Nhà nước về cấp, thu hồi đất có nhiều hạn chế, nơi thu hồi đất xong để cỏ mọc, nơi dân lại không có đất ở, canh tác… Nhận thức của người dân về pháp luật còn chưa đầy đủ. Công tác giải quyết các vấn đề thừa kế, mốc giới chưa chặt chẽ… là nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất đai kéo dài liên miên chưa có hồi kết.

Tại dự thảo nêu ra một trong các nguyên tắc bồi thường đất đai khi nhà nước thu hồi là phải "đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn chỗ cũ", về ý này, đại biểu Nguyễn Hữu Chính nhận định: "Thực tế điều này khó thực hiện do nhu cầu người dân cao, luôn mong muốn diện tích lớn hơn diện tích thu hồi công với các điều kiện về sinh kế khác".

Về quy định bồi thường thiệt hại nhà ở, công trình xây dựng trên đất khi nhà nước thu hồi bằng giá trị xây dựng mới, đại biểu cho rằng khó khả thi vì nội thất mỗi nhà khác nhau nên sửa sao cho hợp lý.

Về lập và thực hiện dự án tái định cư, dự thảo đưa ra tiêu chí hạ tầng khu tái định cư phải đảm bảo các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội (trường học, y tế…), đại biểu cho biết, thực tế địa phương quỹ đất nhỏ, với dự án nhỏ sẽ không đáp ứng đủ các điều kiện này, người dân có thể vin vào để không di chuyển đến khu tái định cư. Từ đó, đại biểu đề xuất cần xem xét quy định cho phù hợp, giảm khiếu kiện.

ĐBQH Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) nêu quan điểm, dự thảo bỏ khung giá đất, xây dựng bảng giá theo giá thị trường tạo sự bình đẳng, tiến bộ. "Điều này nếu thực hiện được sẽ xóa bỏ phần lớn bất cập trong công tác quản lý đất đai hiện nay", đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết thêm, nhiều vụ tham nhũng đất đai xuất phát từ việc định giá đất. Nếu có bảng giá sát giá trị trường, đền bù thỏa đáng cho người bị thu hồi sẽ giảm khiếu kiện.

Đối với việc thu hồi đất, hiện có 2 phương thức, đó là Nhà nước ra quyết định thu hồi và chủ doanh nghiệp có dự án tự thỏa thuận với người dân để thu gom. Khi để người dân và nhà đầu tư tự thỏa thuận sẽ phát sinh vấn đề, đó là giá cao vọt hơn hẳn so với khi Nhà nước thu hồi vì mục đích quốc phòng an ninh, nên xảy ra bất bình đẳng gây khiếu kiện.

Do vậy đại biểu Cường đề nghị đất đai đã thuộc diện Nhà nước quyết định có dự án đầu tư thì cần do Nhà nước thu hồi, chỉ thỏa thuận trong trường hợp khi một số người cùng góp chung vốn hoặc tự chuyển dịch.