Bán nhà lướt sóng: Thuế, chi phí ăn hết phần lời!
Căn nhà 40 mét vuông đất với 100 mét vuông diện tích xây dựng của tôi ở quận Gò Vấp (TPHCM) mà khi tôi mua năm 2006 được môi giới lẫn phòng công chứng “tư vấn” kê khai giá mua bán 200 triệu đồng nhằm bớt thuế thu nhập cho người bán mà tôi cũng có lợi khi đóng phí trước bạ sang tên.
Nay tôi bán căn nhà này hơn 4 tỉ đồng một chút. Do cả tôi và người mua đều là nhân viên văn phòng ít có thời gian, nên hai bên dắt nhau tới một ngân hàng ký hợp đồng thanh toán qua ngân hàng và nhờ một công ty con của ngân hàng này làm dịch vụ toàn bộ, từ đặt cọc, công chứng, sang tên đổi sổ mới.
Trước khi tới ngân hàng, người môi giới đã khuyên tôi, rằng nếu bán 4 tỉ đồng thì kê khai giá công chứng tối thiểu phải 3 tỉ đồng, gần sát giá mua bán, vì nếu không, khi hồ sơ mua bán đến tay cơ quan thuế sẽ có rủi ro bị cơ quan thuế quận trả về, yêu cầu kê khai lại giá sát giá thị trường, lại phải hủy công chứng cũ, ký hợp đồng có công chứng mới, mất thời gian khá lâu, lại phải tốn thêm phí công chứng.
Cô nhân viên công ty dịch vụ của ngân hàng mà tôi ký hợp đồng thanh toán ba bên gần như đã xác nhận với tôi điều mà người môi giới đã cảnh báo. Theo lời cô ấy thì cơ quan thuế trả hồ sơ về khá nhiều do kê khai giá trong hợp đồng công chứng quá thấp. “Trường hợp khu vực nhà của anh, cơ quan thuế sẽ quan sát mua bán, giao dịch theo thị trường ước chừng 100 triệu đồng/mét vuông. Nếu anh kê khai như kiểu cũ, tức giá kê khai thấp hơn mua bán thực tế tới một phần ba hay một nửa như nhiều năm trước mọi người vẫn làm, xác suất hồ sơ bị trả về rất cao”, cô nhân viên cảnh báo tiếp.
Cũng theo lời cô thì khá nhiều trường hợp kê khai giá thấp để né thuế thu nhập cá nhân cho người bán và lệ phí trước bạ cho người mua đã bị cơ quan thuế trả hồ sơ, yêu cầu kê khai lại, thậm chí có khi cơ quan thuế còn chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra nếu nghi ngờ trốn thuế.
Tôi và người mua bàn mãi, cuối cùng chấp thuận phương án khả thi là kê khai giá gần sát giá mua bán thực để an toàn cho cả hai bên.
Đến lúc này tôi mới tìm hiểu kỹ từ cô nhân viên công ty dịch vụ của ngân hàng và người môi giới nhà đất. Cả hai đều cho biết nhà đất ở các khu dân cư ổn định nhiều năm, việc mua bán dạng đầu cơ, mua đi bán lại kiếm lời đã giảm hẳn, mà nguyên nhân là khi bán, thuế thu nhập cá nhân đã “ăn” gần hết phần lời mà họ dự tính.
Ngẫm lại cũng thấy có lý phần nào, giả dụ người mua nhà của tôi thực sự có nhu cầu để ở thì không nói làm gì, nhưng nếu họ có ý định lướt sóng thì phải cân nhắc, bởi phải mất tối thiểu gần trăm triệu đồng thuế thu nhập từ chuyển nhượng khi họ bán cho người khác thời gian ngắn sau đó.
